نام مانی

نام واقعی او را نمی دانیم، بی تردید «مانی» نام مستعار اوست، همانند نامهایی مانند تنسر (Tansar)، روحانی صدر ساسانی که اندیشه های دینی او با ضربات شمشیر اردشیر پاپکان بهم پیوستند یا به سخن دیگر درهم آمیختند و حکومت ساسانی را به وجود…

دانلود رایگان کانیشکا

زمام داری بزرگ که زمان زمان داری او را اواخر سدۀ نخستین و اواسط دومین سدۀ پس از میلاد مسیح نوشته اند. او نیز یکی از پادشاهان هند و سکایی بود. اطلاعات زیادی دربارۀ پیدایش امپراطوری نیرومند کوشان در دست است، امپراطوری ای که در اوج…

دانلود آشوکا

آشوکا که در برخی منابع آسوکا (Asuka / Asoka) نیز آمده است (کریستن سن، آرتور، 1351، ایران در زمان ساسانیان، ص 4-41) در واقع از پادشاهان هند دانسته شده است که حدود 270 تا 235 پیش از میلاد زمام دار بوده است. آشوکا در واقع ثمرۀ مشترک فرهنگ…

پیدایش امپراطوری کوشان

اسکندر مقدونی پس از دست یابی به جادۀ ابریشم و استقرار کوچ نشینهایی در سراسر این شاهراه بزرگ تجارتی جهان باستان، این منطقه از شرق و شمال شرق ایران را پایگاه مهم و به روایتی پایدار جهت گسترش تمدن یونان نمود. پس از مرگ اسکندر در…

هلنیسم (تمدن = Hellenismus)

در پرداختن به تمدن یونان باستان، هر چند تمدنهای دیگری تحت عنوان تمدنهای اژه ای (kulturen  ) مانند تمدن کرت (Crete) و تمدن میسن (Mycene) دارای فرهنگ گسترده در عرصه های گوناگون بودند و تاریخ آنها را می شناسد و در خود ثبت کرده است، ولی…

ادبیات دینی و غیر دینی عصر ساسانی

پیش از پرداختن به مبحث ادبیات دینی و غیر دینی ایران ساسانی و سرنوشت آن، شایسته است که به موضوع خط در ایران باستان که لازم ترن عنصر در نگارش و در ثبت این آثار است اشاره ای بکنیم. این یادگار عظیم و با ارزش تاریخی ایران باستان سرنوشتی به…

ویژگیهای هنر معماری ساسانی

شاخص ترین عنصر در هنر معماری ساسانی، ساختن بناهای ایوان دار است. ایوان در معماری ساسانی بر مظاهر و عناصر دیگر معماری این دوره از تاریخ ایران حرف اول را می زند. ایوانها دارای سقفهای عمدتاً رواق گونه که از هنر معماری پارتی اقتباس شده است،…

زندگینامه الیزه وارداپت – مورخ

این مورخ که اصلاً از اهالی ارمنستان است توسط کریستن سن مؤلف کتاب ایران در زمان ساسانیان الیزه وارداپت نامیده شده است. نام درست وی در منابع تاریخی «الیزه وارتابذ» است. وی در آغاز سده پنجم میلادی به دنیا آمده و تا ربع آخر همان قرن می…

زندگینامه پروکوپیوس – مورخ

نام این مورخ نیز همانند بسیاری مورخان دیگر اصولاً بدون پسوند یونانی- رومی آن توسط برخی از نویسندگان «پروکوپ» نوشته شده است. وی از برجسته ترین تاریخ نویسان بیزانس (روم شرقی) بود. زمان تولد او را اخلافش اواخر سدۀ پنجم میلادی گزارش کرده…

زندگینامه آمیانوس مارسیلنوس – مورخ

به این مورخ در منابع تاریخی عموماً آمین مارسلن یعنی با حذف پسوند نام یونانی وی گفته می شود. وی یونانی الاصل بوده و در عصر اوج اعتلای فرهنگی و سیاسی ساسانیان و رومیان چشم به جهان گشوده است. بنا به مدارک موجود و اطلاعاتی که در خلال منابع…

زندگینامه یاقوت حموی – جغرافیادان و مورخ

یاقوت که پیوست در منابع تاریخی و جغرافیایی از او به عنوان یاقوت حموی نام برده می شود یکی از برجسته ترین جغرافیادانان و مورخان جهان اسلام به شمار رفته است. وی افزون بر این شخصیتی علمی و کم نظیر در عرصه دانشهای فوق در اواخر سدۀ ششم و…

زندگینامه ابوریحان بیرونی

ابوریحان بیرونی که به خاطر شهرتش اهل فضل و کمال او را ابوریحان و نیز بیرونی می خوانند. از نظر علمی و پژوهشی در شمار برجسته ترین دانشمندان، نویسندگان و مورخان جهان اسلام قرار دارد. نام او محمدبن احمدالبیرونی است و بر بسیاری از دانشهای…

زندگینامه جاحظ – مورخ

جاحظ مورخی است که پژوهشگران او را با اثر آموزنده و تحقیقی اش به نام کتاب «التاج» می شناسند کمتر پژوهشگری در تاریخ ساسانیان با این اثر ارزشمند آشنایی ندارد. نه تنها این کتاب، بلکه دیگر آثار جاحظ نیز در نزد محققان مغرب زمین دارای ارزش…

زندگینامه مسعودی مورخ سدۀ سوم میلادی

مسعودی را می توان یکی از پرکارترین، دقیق ترین و برجسته ترین مورخان مسلمان در سدۀ سوم میلادی دانست. نام وی بنا به روایات تاریخی و براساس گزارشات خود او و سایر مورخان ابوالحسن علی بن الحسین المسعودی الشافعی بوده. برخی از گزارشگران بر این…

زندگینامه و آثار ابن مقفّع

نام این مورخ، محقق و نویسنده برجسته در نخستین سده های اسلامی ابومحمد عبدالله بن مقفّع الکاتب است. وی اصلاً ایرانی و زادگاه وی استان خوزستان در جنوب غربی ایران شناخته شده است. وی در سال 106 هجری- قمری به دنیا آمده و در بصره بزرگ شده است.…