تاریخچه تپه جعفر آباد – شوش

جعفر آباد – شوش دوره سوزیانا

جعفرآباد در ۷ کیلومتری شوش و در کنار رود شائور و جاده اندیمشک اهواز قرار دارد. این تپه به سه دوره تاریخی تقسیم شده است.دوره اول معماری چینه ای وخشتی داشته است.

چند خانه از دوره دوم نیز حفاری شده است که دیوارهای خشتی داشته اند و کف آنها نیز با خشت چیده شده بود. سفالهای این تپه همگی از دوره سوزیانا هستند. در ضمن ادوات سنگی گوناگونی مانند هاون،سنگ ساب، تیغه،رنده و غیره از این تپه بدست آمده است

از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۸ هشت فصل کاوش توسط هیات باستان‌شناسی فرانسه در ایران به سرپرستی ژنوییودلفوس در تپه‌ها ی جوی، جعفر آباد و بندبال انجام شد. در طی این کاوش‌ها کهن‌ترین آثار و بقایای فرهنگی در تپه جعفرآباد به دست آمده است.

این تپه به عنوان شاخص مراحل گوناگون فرهنگ‌های دوران مختلف ده نشینی در حوزه فرهنگی شوش است. برای نخستین بار در دوره روستا نشینی قدیم (۵۰۰۰- ۴۸۰۰ پ . م ) در محوطه باستانی جعفر آباد شوش سفال‌های نخودی دشت شوشان تولید شدند. زیست‌گاه اولیه آن حدود ۲۰۰۰ متر مربع مساحت داشت و سه بار به طور عمده تجدید بنا شده بود.

معماری این فاز متشکل از اتاق‌های مسکونی بزرگ یا تالارهایی است که با انبارهای کوچک‌تر در بافت زیست‌گاهی بسیار هسته‌ای قرار گرفته است. به همین دلیل فضای باز محوطه کم است. یک کارگاه سفال‌گری در جعفرآباد در یک مقطع زمانی که این محوطه مسکونی نبود سفال تولید می‌کرده است.

در این محوطه باستانی سفال‌های منقوش ظریف، پیکرک‌ها، حلقه‌های سفالی و گل میخ‌ها یا مخروطی سفالی سوراخ شده یافت شده است. این اشیا در بندبال نیز در لایه‌های هم دوران به دست آمده است و احتمالا به نجیب‌زادگان یا کنش‌های آیینی مربوط می شود. کوره سفال‌پزی و احتمالا کارگاه پیکره‌سازی تنها مدارک حاکی از وجود فعالیت‌های صنعتی است.

گورهای متعلق به دو نوزاد و یک کودک به دست آمده که احتمالا در گوشه ساختمان‌های متروک جعفرآباد قرار داشته‌اند. آخرین بار در لایه چهارم، اندازه زیست‌گاه جعفرآباد به طور چشم‌گیری کاهش یافت. تقریبا هم‌زمان با متروک شدن جعفرآباد ساکنان این محوطه به احتمال در سه کیلومتری آن جوی را بنیان نهادند. زیست‌گاه جوی مساحتی نزدیک یک تا یک ونیم هکتار دارد و شامل بنا‌هایی مشابه جعفرآباد است.