درهٔ شیرْز لرستان
معرفی
درهٔ شیرْز یک دره در شهرستان کوهدشت لرستان در غرب کشور است. شیرز در اصل دره‌ای است به طول ۵ کیلومتر که از روستای گُدار گَه تا کنار رودخانه سیمره ادامه دارد. رودخانه سیمره خط مرزی استان لرستان و ایلام است و برای رفتن به دره باید به تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان برویم. دسترسی آسان و هوای خوبش است که افراد زیادی برای دیدنش به آنجا می روند. شیرز ساخته دست طبیعت است و تنها بخشی که توسط انسان در نزدیکی اینجا ساخته شده ساختمان مزرعه پرورش ماهی است.
تنگه شیرز در موقعیت جغرافیایی N334928 و E472950 در استان لرستان واقع است. این منطقه سرسبز در ۵۵ کیلومتری شهر کوهدشت و در نقطه تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان در کنار رود سیمره واقع شده‌است.
این مکان با دیواره‌هایی با ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر محصور شده به طوریکه شیب این دیواره‌ها با ارتفاعی کمتر از ده متر در نزدیکی روستای گُدارگَه آغاز می‌شود و در پرتگاه هفت رَک و انتهای دره به اوج خود می‌رسد. چشمه‌های کوچک و بزرگ و یک آبشار به نام شیرز نیز در این تنگه جای گرفته‌است. دره شیرز در بخش زردلان و در منطقه‌ای به نام اولادقباد قرار دارد و از روستای گدارگه تا کناره رود سیمره کشیده شده‌است. تنگه دره شیزر ۵ کیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانه‌ای در جریان است که در دهانه ورودی شیرز به رودخانه سیمره می‌پیوندد.
جاذبه طبیعی
این جاذبه طبیعی در بخش زردلان و در منطقه‌ای به نام اولادقباد قرار دارد و دارای طبیعتی زیبا و چشمه‌های جاری با آب فراوان، صخره‌های تند و تیز و میوه‌های وحشی فراوان است. محیط توپوگرافیک این ناحیه از کوه‌های مرتفع و دره‌های نسبتاً عمیق با وضعیت اقلیمی سرد و کوهستانی در فصل پاییز و زمستان و معتدل در فصل تابستان برخوردار است. شکل خاص، آب زلال و پوشش گیاهی و جنگلی و گیاهی بکر، طبیعت بسیار زیبا و دل‌انگیز و در عین حال اعجاب آوری به دره شیرز داده‌است. فرسایش سنگ‌ها و کوه‌ها چهره خاصی به این دره داده که در مجموع آن را به محیطی شگفت‌انگیز و جذاب تبدیل کرده و توجه همه را به این منطقه معطوف کرده‌است. طول این تنگه چند کیلومتر است و رود کوچکی از میان آن عبور می‌کند. رودی با سراب‌ها و چشمه‌های زلال که در مسیر خود آبشارهای زیبایی را به وجود آورده می‌رود تا در دهانه ورودی دره شیرز به رودخانه خروشان سیمره ملحق شود. این دره به عنوان ژئوپارک در آثار یونسکو به ثبت رسیده‌است
این منطقه در گذشته دارای پوشش گیاهی فراوانی بوده اما بدست ساکنان منطقه و بر اثر استفاده بعنوان مرتع تخریب شده و از بین رفته‌است.
میراث فرهنگی
در این تنگه محوطه‌هایی باستانی وجود دارد که شامل آثاری از زندگی غارنشینی بوده و این جاذبه طبیعی به ثبت ملی رسیده‌است. همچنین در میان دره شیرز ستونی وجود دارد که به دست طبیعت و در طی میلیون‌ها سال به دست باد و زلزله پدید آمده و ارتفاع این ستون از کف صخره تا راس ۸۰ متر و قطر آن ۱۰ متر است و به مناره سنگی شهرت دارد.
وجود محوطه‌های غنی دوره‌های سنگ (عصر حجر) و دوره برتر در این دره موجب شده که سازمان میراث فرهنگی در طرح جامع گردشگری استان لرستان توجه ویژه‌ای به این منطقه در شهرستان کوهدشت داشته باشد. فعالان محیط زیست و روزنامه‌نگاران نسبت به آسیب‌هایی که گردشگری ممکن است به این منطقه وارد کند، هشدارهایی داده‌اند.
منابع
- ثبت ملی۲۰ژئوسایت در لرستان
- «تنگه شیرز چند سال تاب می‌آورد؟». پایگاه خبری گلونی.
- «برای زباله‌های شیرز اقدام سریع نیاز است». پایگاه خبری گلونی.
- گزارش تصویری – تشریحی؛میزبانی دره رؤیایی از مسافران/ «شیرز» گردشگران را شگفت زده کرد
- ایسنا:تنگ شیرز، نگین اقلیم کوهدشت
