یکی از جاذبه های طبیعی که در کرانه دریای عمان واقع شده است ومشابه این تالاب در جهان فقط چهار نمونه دیگر شناخته شده است، تالاب لیپار چابهار است. این تالاب با زیبایی اعجاب انگیزش سالانه میزبان مسافران، گردشگران و طبیعت گردانان بسیاری است. این تالاب که به تالاب صورتی نیز مشهور است چشمان هر بیننده ای را به خود مبهوت کرده است. در این سفر با ما همراه باشید تا از دیدنی ها و زیبایی های این تالاب بیشتر آشنا شویم.
دریاچه‌ها و تالاب‌های بسیاری در سراسر جهان وجود دارند که از نظر زیست محیطی مامن بسیاری از گونه‌های جانوری به شمار می‌روند؛ ولی بعضی از این تالاب‌ها در اقصی نقاط جهان که شاید شمارشان به تعداد انگشتان یک دست باشند، به دلیل رنگ خاص خود از بقیه متمایز شده‌اند. آب این تالاب‌ها بنا به دلیل وجود باکتری‌ها و پلانکتون‌های گیاهی به رنگ شیر – توت فرنگی است و از اینرو، برای نوشیدن به نظر مناسب می رسند، ولی در واقعیت جزو شورترین آبگیرهای جهان هستند.
تالاب لیپار در مسیر جادهٔ ساحلی چابهار به گواتر در ساحل دریای عمان قرار دارد. این تالاب در تنگه و دره‌ای صخره‌ای که مشرف به کوه است قرار دارد. در این تالاب، آب دریای عمان به صورت ایستا شده و منطقه‌ای مناسب برای زندگی گیاهان و جانوران به وجود آورده است.این منطقه به دلیل موقعیت جرافیایی که دارد شرایط مناسبی را برای رویش و پرورش گونه های مختلفی از بلوط و گزنه را دارد که این گیاهان در آب این تالاب رشد می کنند و صحنه ی فوق العاده زیبایی را پدید می آورد که نمونه آن نه تنها در ایران بلکه در جهان بسیار کم دیده شده است.
دشتی در کنار این تالاب قرار دارد که اهالی این منطقه به آن عروس چابهار نیز می گویند. در زبان بلوچستانی دشتان به معنای دختران جوانی است که هنوز ازدواج نکرده اند. دلیل نام گذاری این منطقه هم به این نام درختان سرسبز و جوانی است که در آن وجود دارد.در این منطقه پنبه‌های وحشی می‌روید که مردم منطقه از آن تشک و بالشت تهیه می‌کنند. مطابق با بررسی ها و آمارگیری هایی که انجام شده در این شهر بندری در مورد گونه های جانوری نتیجه ای به این صورت نیز بدست آمده است که این نتیجه را می توانیم به شرح زیر خدمتتان نشان دهیم:
۹۳ گونه پلانکتون گیاهی، ۳۱ گروه پلانکتون جانوری، ۶۴ گونه از انواع نرم‌تنان، ۸۵ گونه انواع ماهی، ۲۴ گونه از سخت پوستان، ۱۴ گونه مایوبنتوز و ۴۶ گونه مختلف از جلبک‌ها در آن شناسایی شده اند.جذر و مد قرمز در چابهار، از جمله دیدنی‌های سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان است که بازدیدکنندگان را به تعجب وا می‌دارد. اوج زیبایی این پدیده در دره لیپار قابل مشاهده است، جایی که به آن تالاب صورتی می‌گویند. در مورد رنگ قرمز این پدیده که محصول فعالیت پلانکتون‌ها است.
وجود پلانکتون‌های گیاهی زیاد در منطقه (۹۰ درصد پلانکتون‌های گیاهی در این حوزه یافت می‌شوند)، وفور مواد آلی و معدنی که از طریق رودخانه‌ها و خورهای متصل به خلیج به این حوزه هدایت می‌شوند، باعث افزایش زیاد تولید بیولوژیکی در بعضی از فصول سال خواهد شد؛ به طوری که این عوامل به همراه جریانات دریایی حاصل از طوفان‌های مونسون که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد حوزه اقیانوسی دریای عمان است، موجب افزایش بیش از حد تعداد پلانکتون‌های گیاهی در ماه‌های بعد از فصل مونسون (از اواسط خرداد تا اواسط شهریور ) می‌شود؛ این تعداد در آذرماه به حداکثر میزان خود می‌رسد.
این تالاب بنا به پیشنهاد آقای دادکریم شیخ‌زاده که خود بومی محل و از روستای دمبدف است؛ و با کمک اهالی و بودجه شخصی و حمایت وزارت نیرو با در اختیار گذاشتن دستگاه‌های کشاورزی توانست در سال ۱۳۶۲ خورشیدی برابر با ۱۹۸۱ این تالاب را احداث کند؛ و این تالاب در اوایل احداث و بارندگی خوبی که در محل آن داشت توانست مدت مدیدی منطقه را سبز و پرندگان مهاجر و غیربومی را به این تالاب بکشاند؛ و بعلت اینکه منطقه چندین سال است خشک و بارندگی کافی نداشته این تالاب هر ساله بشکل خاصی در می‌آید؛ ولی اصالت اولیه که همان جمع‌آوری آبهای سطحی که در زمان بارندگی جاری می‌شود را داراست؛ و نیز بی‌توجه‌ای مقامات و مسئولین دولتی و اهمیت ندادن به این تالاب در جوار آن به ساخت و ساز پرداخته‌اند؛ و هر زمان این تالاب بر اثر بارندگی شکلی خاص بخود می‌گیرد؛ که این تالاب باعث می‌شود نیروگاه گازی که در سال ۱۳۸۸ شمسی احداث کرده‌اند در محل آبگیر تالاب قرار گرفته، مسئولین برای اینکه بفکر تالاب باشند می‌روند آب تالاب را بوسیله ۲ عدد لوله ۵۰ اینچی که کار گذاشته اندباز کنند و آب آن را ظرف مدت کوتاهی به به سمت دریا سرا زیر کنند؛ که این‌گونه کار نتیجه‌ای جز از بین بردن محیط زیست و اکوسیستم تالاب و فرار پرندگان مهاجر نتیجه دیگری در پی نخواهد داشت.
اگر بخواهیم درباره امکانات رفاهی که در این منطقه توریستی وجود دارد صحبت کنیم باید بگوییم که مجتمعی در این منطقه وجود دارد که مجهز به دو سالن ویژه اردو های دانش آموزی، فضای سبز، سرویس های بهداشتی، ۶ سوئیت، آلاچیق، سکوی ویژه رصد ستارگان و دیگر امکانات تفریحی و گردشگری است. این مجتمع در زمینی به مساحت ۷ هکتار در بین کوههای مریخی (مینیاتوری) مشرف به سواحل دریای عمان ساخته شده است.
خوشگذرانی در تالاب لیپار:
تماشای پرندگان
علاوه بر گیاهان متنوعی که در این منطقه رشد می کنند حیوانات متنوعی هم در آن دیده می شود که این حیوانات شامل پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسکن، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است. هر ساله گونه های زیادی از پرندگان مهاجر زمستان گذران از مدارهای شمالی به سمت مدارهای جنوب حرکت می کنند.
عکاسی از مناظر شگفت انگیز
دریاچه صورتی لیپار سوژه خوبی برای عکس های شماست. حتا اگر عکاس حرفه ای نیستید بدون ثبت تصویر این محل را ترک نکنید و یادگاری ماندگاری را با خود از این سفر ببرید.
شتر سواری
اگر در ایام پیک سفر به لیپار بروید ممکن است مردم محلی را ببینید که با شترهای شان در حوالی تالاب حضور دارند. شما می توانید با پرداخت هزینه به آنها، شترسواری در کنار لیپار را نیز تجربه کنید.
زمان مناسب برای سفر به تالاب لیپار
چابهار دیار چهار بهار است و در تمام فصول آب و هوای مطبوعی دارد. اما اگر می خواهید به هنگام بازدید از تالاب صورتی، تندی آفتاب کمتر آزارتان دهد، زمستان و ایام نوروز را برای سفر انتخاب کنید.
بهار: در ایام نوروز چابهار میزبان مسافران زیادی می شود. اگر با این شلوغی مشکل ندارید، این ایام را برای بازدید از لیپار انتخاب کنید.
تابستان: دریاچه صورتی کم آب می شود و ممکن است آن چنان که باید زیبا نباشد.
پاییز: هوای پاییزی است و فصل مهاجرت پرندگان. کم کم دریاچه صورتی میزبان پرندگان می شود که از راه های دور به ایران عزیزمان می آیند.
زمستان: هوای مطبوع چابهار در این فصل هر کسی را وسوسه کند تا سری به این دیار بزند. پرندگان زمستان‌گذران به خوبی در این فصل قابل مشاهده هستند.
مسیر دسترسی به تالاب لیپار
این تالاب صورتی در تنگه و دره‌ای صخره‌ای مشرف به کوه، در مسیر جاده ساحلی چابهار به گواتر در ساحل دریای عمان (۱۵ کیلومتری شرق چابهار در نزدیکی روستای رمین و در مسیر جاده ساحلی چابهار- گواتر) قرار دارد.
ویدئوی سفر به چابهار، لیپار
منابع
- تالاب لیپار؛ تالاب صورتی رنگ ایران – کجارو
- تالاب لیپار – ویکی پدیا
- تالاب لیپار دریاچه صورتی ایران در شهر چابهار – الی گشت
- تالاب لیپار – تریپ یار
- تالاب لیپار چابهار | دریاچه صورتی سیستان و بلوچستان – کارناوال
