مرور رده
ساسانیان
پیش از ظهور اسلام و حمله عربها به ایران آخرین شاهنشاهی ایران ساسانیان از سال (224تا 651 میلادی ) بر سرزمین ایران حکومت می‌کردند . یکی از مهمترین و موثرترین دوره‌های تاریخ ایران دوره حکومت ساسانیان بوده است زیرا شاهنشاهی ساسانیان دوباره ایران را پس از سقوط هخامنشیان برای اولین بار یکپارچه ساخت . در دوره ساسانی تمدن ایرانی از جهات مختلف به شکوفایی رسید .
یادگار زریزان » کهن ترین تعزیه نامه ایرانی
«یادگار زریران كهنترین تعزیهنامه ایرانی است كه به ما رسیده است. بخشی از این نمایشنامه گفتگوی بازیگران و به سخن دیگر آنچه شنیدنی است و بخشی دیگر، یعنی شرح كارهای آنان كه باید به نمایش گذارده شود (آنچه دیدنی است) به نثر.
یادگار زریران…
ادبیات و شعر و تاریخ‌نویسی در عصر ساسانی
تاریخ‌نویسی: سایر آثار ادبی و نگارش تاریخ‌ها به زبان پهلوی كه جنبه مذهبی نداشتند و اغلب پس از برچیده شدن شاهنشاهی ساسانی گردآوری و نگاهداری شده به شرح زیر خلاصه می‌گردد:
1- خدای‌نامه « خوتای نامك Xvatai - Namag یا شاهنامه » : در…
جنگ نهاوند (فتح الفتوح مسلمین)
در سال بیست ویکم هجری ( ۶۴۱) بین سپاه ایران و اعراب در حمله اعراب به ایران در نزدیکی نهاوند که در منطقهٔ کوهستانی واقع شده اتفاق افتاد. جنگ نهاوند که مسلمین آن را فتح‌الفتوح نامیدند یکی از مهمترین جنگ‌هایی است که بین اعراب مسلمان و…
خسرو اول انوشیروان دادگر (خسراو انوشک ربان عادل)
طبری گوید وقتی که که قباد فرار کرده ، نزد هیاطله رفت ، دختر دهقانی را در نیشابور گرفت . از او خسرو متولد شد. قباد او را بسیار دوست میداشت ، زیرا تولد او با فوت بلاش و بر طرف شدن جنگ خانگی متصادف شد و او این تصادف را به فال نیک گرفت .
چون…
تجارت در دوره ساسانیان
تمرکزگرايي دولت ساساني تغييرات مهمي در تجارت آن دوره ايجاد کرد، علاوه بر آن استقلال شهرهاي کارواني سوريه و بين‌النهرين نيز از بين رفت. عموما بازرگاني تحت حکومت ساسانيان همراه با سلسله مراتب قانوني، به خوبي سازماندهي شده بود.
در اواخر سده…
تقسیم بندی طبقات اجتماعی در دوره ساسانی
تقسیم بندی طبقات در دوره ساسانی بر همان اساسی است كه در اوستا آمده است، طبقات چهارگانه ساسانی عبارت بودند از:
الف- روحانیون (آسروان asravan )
ب- جنگیان (ارتشتاران)
ج- مستخدمان اداری (دبیران)
د- توده مردم (روستاییان…
آثار ساسانی عشق آباد (چال‌طرخان)
تاريخ كهن ری و سير پيشرفت تمدن در اين خطه نياز به بحثی گسترده دارد كه در اين مختصر، مجال آن نيست منظور از نوشتن اين مقاله كوتاه مكان‌يابی يكي از آثار با ارزش باستاني ري است كه تاكنون با وجود كاملا مشخص بودن محل آن در معرفي مكان آثار اشتباهی…
دانشگاه جندی(گندی) شاپور قدیمی‌ترین دانشگاه جهان
دانشگاه جندی شاپور (که بصورت جندیشاپور نیز نامیده شده) در سال۲۷۱ بدست شاهنشاهان ساسانی در دزفول بنیاد نهاده شد. این فرهنگستان همچنین دارای یک بیمارستان آموزشی و یک کتابخانه بود. بیمارستان جندی شاپور نخستین بیمارستان آموزشی جهان بود. در این…
آتشکده آذرفرنبغ کاریان
آتشکده کاریان در شهر فیروز آباد (یا در دهستان هرم و کاریان) که در 120 کیلومتری شیراز قرار دارد. آتشکده کاریان که نام دیگر آن آتشکده آذرفرنبغ یا آذر خورداد است به معنی آتش فره ایزدی است و اِختصاص به موبدان داشت.
این آتشکده در زمان…
فروپاشى دولت ساسانى و گروش ایرانیان به اسلام
اشاره
معمول بوده كه مسلمان شدنِ ایرانیان را معلولِ فروپاشى دولت ساسانى و استیلاى سیاسى و نظامى تازیان بر ایران زمین بشمارند; و چنان وانمایند كه اگر سپاه ایرانیان در «قادسیّه» شكسته نمى شد، شاهنشاهىِ دیرینه ساسانى همچنان بر مدار كهنِ خویش…
کتابسوزی اعرابِ مسلمان در ایرانِ ساسانی
پیرامون کتابسوزی اعراب در ایران کتاب “دو قرن سکوت” مفید است
بی شک، از آسیبهای معنوی حمله اعراب هرچه نوشته و گفته شود کم است. پیرامون کشتار و چپاول ایرانیان در زمان حمله اعراب تاریخ نگاران معروف اعراب و ایرانی مانند : ابن خلدون ،…
منابع تحقیقاتی درباب بابک خرم دین
بابک خرم دین . یا خرمی (اِخ ) ابن الندیم در الفهرست آرد: واقدبن عمرو تمیمی که تاریخ بابک کرده است گوید: پدر بابک روغنگری از مردم مدائن بود وقتی جلای وطن کرده به ثغر آذربایجان شد و در روستای میمذ به ده بلال آباد مسکن گزید بر پشت روغن می کشید…
ارداویراف نامه
(ویراف مقدس ) نام یکی از موبدان که به عقیده پارسیان صاحب معراج بوده و ارداویرافنامه معراج نامه اوست . برخی از مستشرقین مانند بارتِلِمی و وِست به پیروی از روایات زرتشتی این نام را ارتاویراف و ارداویراف و گاه جزء دوم را ویراپ خوانده اند و…
مانی نقاش
مانى ؟
مانى یا مانس از پدر و مادرى ایرانى در بابل به سال 215 میلادى متولد شد. پدر و مادر او با خاندان اشكانى خویشاوندى داشتند. نام پدر مانى فَتَكْ بود و نام مادرش نُوشیتْ یا پُوسیتْ یا مریم و از خانواده كمسركان بود. مانى بى شك ایرانى…
آتشکده ها و چهار طاقی ها در دوره ساسانی
شاید پس از کاخ ها ، آتشکده ها مهمترین آثار بر جای مانده از دوره ساسانیان باشد . این بنا ها مکانی برای گرامیداشت آتش مقدس و مراسم مذهبی بوده اند و لذا از نظر معماری مبتنی بر اصول خاص و ویژه هستند .
در دوره ساسانی سه آتش بزرگ به نام های…