مرور رده

تاریخ معاصر ایران

 

تاریخ معاصر ایران با تشکیل سلسله قاجار توسط آقا محمدخان قاجار آغاز می‌شود و پس از پایان حکومت پهلوی و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه پیدا می‌کند .از اوایل پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار مردم از ظلم وابستگان حکومت ناراضی بودند . پس از تاسیس دارالفنون و آشنایی متناوب ایرانیان با تغییر و تحولات جهانی کم کم حکومت استبدادی به پایان رسید .

محمد علی شاه ششمین‌شاه قاجار چگونه در گذشت؟

محمد علی‌شاه قاجار، ششمین‌شاه قاجار ۱۶ فروردین ۱۳۰۳ به علت دیابت حاد و نارسایی کلیه در ۵۲ سالگی در شهر سن رمو ایتالیا درگذشت. او پسر ارشد مظفرالدین‌شاه بود و در ۱۲۴۹ به دنیا آمد. پس از مرگ مظفرالدین‌شاه در ۲۸ دی ۱۲۸۵ تاج‌گذاری کرد.…

ماجرای سقوط اقتصاد در دوران صفویه چه بود؟

سقوط دولت صفویه در پرتو گرایش‌های اقتصادی عمده و بلندمدت ایران سده هفدهم (۹۷۹ تا ۱۰۷۹ش) قابل درک‌تر می‌شود: کسری تراز بازرگانی خارجی، تورم و افزایش مشکلات مالی دولت صفویه از جمله این گرایش‌ها هستند. مساله تراز کلی بازرگانی خارجی ایران را…

چرا در زمان پهلوی نیروی کار ماهر وجود به اندازه کافی وجود نداشت؟

استراتژی توسعه اقتصادی محمدرضاشاه الزامات چندی را در برداشت: واردات جهنده موادغذایی، کالا‌های با دوام مصرفی، تجهیزات سرمایه‌ای مدرن، تکنولوژی پیشرفته غرب، خدمات مالی و ارتباطی و توریستی. درحالی‌که استبداد و شبه‌مدرنیسم وی به واردات…

زنان متفکر در حرمسراهای قاجار+ عکس

دکتر هینریش بروگش سفیر پروس (آلمان) در ایران، استاد دانشگاه برلین و مستشرق معروف آلمان که در حدود سال‌های ۱۲۷۷-۱۲۷۵ در ایران خدمت کرده است، دربخشی از خاطرات خود تحت عنوان «سفری به دربار سلطان صاحبقران» چنین می‌نویسد: ...…

بررسی تفریحات ایرانی ها از مسکرات و مخدرات در دوران صفویه تا قاجاریه

اواخر تابستان ۹۶ و در دوره فترت بین «مهرنامه» و «سازندگی» وقتی قرار بود روزنامه رفع توقیف شده‌ای منتشر شود، با سردبیرش درباره صفحه «تاریخ» صحبت می‌کردیم که ببینیم آیا می‌توانیم با هم کار کنیم یا نه. بعد از تمام شدن خوش وبش اولیه، گفت: من…

تومانیان‌ها (ارامنه ساکن تبریز) در دوران قاجار چه نقشی داشتند؟

کمپانی تومانیان‌ها (ارامنه ساکن تبریز) ازجمله مهم‌ترین موسسه‌های تجاری- اقتصادی‌ای بود که از عهد ناصری تا جنگ جهانی اول به حیات خود ادامه داد و در امر واردات، صادرات و بانکداری فعالیت داشت. هسته این موسسه را باید در دکه کوچکی جست‌وجو…

چند روایت جالب از شاهزاده گمنام قاجاری

اخیرا کتابی به کتابفروشی‌ها رسیده است از یک شاهزاده گمنام قاجاری که در اصفهان می‌زیسته است. او بنا به سنت درباریان، خاطرات خود را روزانه روی کاغذی می‌آورده است. نام او را نمی‌دانیم، اما از قضای روزگار یادداشت‌های سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۲ق او…

میرزا آقا خان کرمانی که بود و علت مرگ وحشتناک وی چه بود؟

فریدون آدمیت در کتابی که در باب زندگی او به رشته تحریر درآورده است، با نوعی شیفتگی و تجلیل به میرزا آقاخان کرمانی نظر می‌کند، اما به نظر می‌رسد او بیش از آن که تحت تأثیر افکار جدید مسیر تفکری واحد و اثرگذار را دنبال کند، اندیشه‌های جدید را…

زنان در دوران مشروطه چه حق و حقوقی داشتند؟

جامعه ایرانی از اوایل دوره قاجاریه در گردونه روابط بین‌المللی قـرار گرفـت. عـواملی همچون الف) حضور خارجی‌ها در ایران و تشکیل مدارس و محافل سیاسی و فرهنگی توسط آنان، ب) اعزام محصلان ایرانی به خارج و باز شدن دریچه‌ای بر خرد روشنگرانه آنان…

رضا شاه ثروت خود را از کجا به دست آورد؟

در تاریخ سیاسی ایران، زمین همواره یکی از منابع عمده کسب قدرت به‌شمار می‌رفته و به اعتبار تحولات سیاسی، اشکال متفاوت و متنوعی از نظام زمین‌داری پدید آمده است؛ به عبارتی، انواع مالکیت زمین همواره تابعی از وضع سیاسی بوده است. در ایران،…

چرا نادرشاه افشار به دست سربازارن خودش کشته شد؟

«خدیو بی‌همال از بدو حال تا هنگامی که از سفر خوارزم برگشته عازم داغستان شدند در امر سلطنت و جهانداری یگانه و در راه و رسم معدلت و عاجزنوازی مردانه بودند. اهالی ایران نیز از خرد و بزرگ و تاجیک و ترک فدویانه نقد جان در راه او می‌باختند. بعد…

اولین باغ وحش در تهران توسط چه کسی ساخته شد؟

به هنگام سلطنت محمدشاه قاجار، میرزاحسین خان آجودانباشی مقدم ماموریت یافت تا به لندن عزیمت کند و پیرامون مسایل دخالت های وزیر مختار دولت انگلیس در امور ایران به مذاکره بپردازد. آجودانباشی ابتدا به وین سپس پاریس و بعد لندن رفت و سفرنامه ای…

ماجرای نامه نوشتن پاپ به شاه عباس چه بود؟

۲۲ژانویه سال ۱۶۲۳ میلادی شاه‌عباس یکم نامه پاپ پل پنجم را که با یک پیک ویژه ارسال شده بود، دریافت کرد که در آن پاپ با هدف تشدید خصومت میان ایران و عثمانی، وعده هرگونه کمک از جمله کمک نظامی به شاه‌عباس را داده بود. دولت عثمانی در…

دانشگاه تهران در تحولات سیاسی ایران چه نقشی داشت ؟

ایران در گذار به دنیای جدید نیاز به نهاد‌های نوینی در همه عرصه‌ها داشت. شکل‌گیری برخی از این نهاد‌ها بدون پیشینه فرهنگی و تاریخی و با اتکا به آموزه‌ها و دستاورد‌های غربی رخ داد و برخی دیگر بازنمایی و بازسازی داشته‌های تاریخی و فرهنگی…

عکسی از اولین دکتر دندانپزشک در زمان قاجار

دندانپزشکی و دندانسازی در ایران تا زمان ناصرالدین شاه قاجار به عنوان یک حرفه تخصصی مطرح نبود تا اینکه وی در سفر دوم خود به فرنگ اولین متخصص دندانپزشک و دندانساز را به ایران آورد. دندان پزشکی و کشیدن دندان در ایران نیز مانند دیگر کشورها…