اتحادیه گایا
گایا (تلفظ کره ای: کاجا) اتحادیه ای کره ای از جوامع ارضی در حوضه آبریز رودخانه ناکدونگ در جنوب کره بود که در داخل اتحادیه بیون هان از دوران سامهان رشد و نمو یافت.
بازه سنتی مورد استفاده توسط تاریخ دانان برای بیان تاریخ گایا ۴۲ تا ۵۳۲ بعد از میلاد می باشد. بر اساس مدارک باستان شناسی در قرون سوم و چهارم میلادی برخی از دولت شهرهای بیون هان به شکل اتحادیه گایا تکامل یافتند که بعدها توسط شیلا، یکی از سه پادشاهی کره ای تصرف شد. جوامع منحصر به فردی که اتحادیه گایا را شکل دادند، مشخصاتی به مانند دولت شهرهایی کوچک داشتند. فرهنگ مادی باقی مانده از گایا عمدتا شامل خاکسپاری ها و کالاهای تدفینی محتوی آنها است که توسط باستان شناسان کشف شده اند.
باستان شناسان گورستان های تدفینی برآمده متعلق به اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم میلادی به مانند ته سونگ دونگ در گیمهه و بوکچون دونگ در بوسان را به عنوان زمین های گورستان سلطنتی جوامع گایا به حساب می آورند.
گایا همواره به فرهنگ آهنی شکوفای خود بالیده و نام پادشاهی آهن را برای خود به دست آورده بود.
اسامی:
اگرچه این اتحادیه عموما به دلیل عدم دقت در رونویسی کلمات کره ای در رسم الخط هانجا با نام گایا خوانده می شود، منابع تاریخی گستره عظیمی از کلمات مثل گاراک، گارا، گاریانگ و گویا را نیز به کار می برند. بر اساس نوشته های کریستوفر ای بکوید : ” تلفظ کایا قرائت امروزی کره ای حروف های استفاده شده برای نوشتن این نام می باشد، تلفظ /کارا/ ( رونویسی شده: کالا) مسلم است.”
گایا در ژاپنی میمانا نامیده می شود، نامی با دلالت های ضمنی قابل توجه سیاسی. اما کلمه کارا ( ” کره “، ” [تانگ] چین “، ” [هان] چین “) که احتمالا از نام گایا در دوران قدیم شبه جزیره کره مشتق شده است، در ژاپنی با مفهوم ” چین یا کره، سرزمین اصلی شرق آسیا ” و اخیرا حتی با مفهوم مبهم تر ” ملل آنسوی دریاها، کشور خارجی ” محفوظ است.
تاریخ:
بر اساس افسانه ای که در سامگوک یوسا نوشته شده در قرن سیزدهم میلادی ثبت گردیده است، در سال ۴۲ میلادی شش تخم با پیامی مبنی بر اینکه آنها باید پادشاه شوند از آسمان فرود آمدند. شش پسر به دنیا آمده و در عرض دوازده روز به بلوغ رسیدند. یکی از آنان که سورو نام داشت، پادشاه گوم گوان گایا لقب گرفت و پنج تای دیگر پنج گایا باقی مانده به نام های ته گایا، سونگ سان گایا، آرا گایا، گوریونگ گایا و سو گایا را تاسیس نمودند.
جوامع گایا از داخل ساختارهای سیاسی عمده دوازده قبیله ای اتحادیه باستانی بیون هان (یکی از اتحادیه های سامهان) رشد و نمو کردند. خانسالاران آزادانه سازماندهی شده در شش گروه گایا ترکیب گشته و در گوم گوان گایا متمرکز شدند. محققینی به مانند سین بر مبنای منابع باستان شناسی و نیز منابع نوشتاری محدود، اواخر قرن سوم میلادی را به عنوان دوران گذار از بیون هان به گایا معرفی کردند در حالیکه که فعالیت های نظامی افزایش یافته و آداب و رسوم تدفین عوض شده بود. سین بیشتر ادعا کرد که پیوندهایی بین این موضوع و جایگزینی نخبگان پیشین در برخی از قلمروهای شاهزادگی (شامل ته گایا) با عناصری از پادشاهی بویو که ایدئولوژی و سبک حکومت نظامی گرایانه تری را با خود آوردند وجود دارد.
اتحادیه گایا در حدفاصل بین سال های ۳۹۱ تا ۴۱۲ میلادی تحت فشار از جانب گوگوریو شروع به متلاشی شدن کرد. این اتفاق در حالی به وقوع پیوست که آخرین جوامع گایا تا زمان تصرفشان به دست شیلا در سال ۵۶۲ به عنوان تنبیهی برای همکاری با بکجه در جنگی برعلیه شیلا، مستقل باقی مانده بودند.
اقتصاد:
جوامع در جلگه های آبرفتی دره های منشعب رودخانه و دهانه ناکدونگ ساکن بودند. به خصوص دهانه ناکدونگ دشت های حاصلخیز، دسترسی مستقیم به دریا و ذخایر آهن دارد. جوامع گایا اقتصادی داشتند که مبتنی بر کشاورزی، ماهیگیری، ریخته گری و تجارت راه دور بود. عموما آنها به خاطر تولیدات آهنی خویش شناخته می شدند، آنگونه که بیون هان نیز قبلا به آن مشهور بود. جوامع گایا مقادیر قابل توجهی سنگ معدن آهن، زره آهنی و سایر تسلیحات را به بکجه و پادشاهی وا در دوران یاماتو ژاپن صادر می کردند. بر خلاف همکاری های به شدت تجاری و غیر سیاسی بیون هان، جوامع گایا به نظر می رسد در تلاش برای ادامه روابط مستحکم سیاسی با آن پادشاهی ها برآمده بودند.
جوامع:
چندین مرجع تاریخی باستانی فهرست تعدادی از جوامع گایا را آورده است. به عنوان مثال گوریوساراک پنج مورد را فهرست کرده است: گوم گوان گایا، گوریونگ گایا، بیهوا گایا، آرا گایا، و سونگ سان گایا.
جوامع مختلف گایا در قرون دوم و سوم میلادی اتحادی را تشکیل دادند که در قلب تپنده گوم گوان گایا در گیمهه امروزی متمرکز شده بود. اتحادیه بعد از یک دوران زوال در حول و حوش قرون پنجم و ششم میلادی و اینبار به مرکزیت ته گایا از گوریونگ امروزی احیا گردید. اما آن نتوانست تا از خود در برابر یورش ها و حملات پادشاهی همسایه یعنی شیلا دفاع کند.
بهروزی:
اتحادیه گایا به خاطر زمین های کشاورزی حاصلخیز، تجارت دریایی و در راس همه آنها معادن سنگ آهن خود به کامروایی رسید. جزئیات بسیار اندکی در مورد ساز و کار ایالت های گایا یا زندگی روزمره وجود دارد ولی ما می توانیم مدل مشابهی با سه پادشاهی معاصر را تصور کنیم که در آن خانواده سلطنتی بر یک سلسله از اشراف موروثی تسلط داشته و آنها نیز در عوض مناطق تحت سلطه رعایای کشاورز را اداره می کردند.
سرنخ هایی از مصنوعات به دست آمده از مقبره ها وجود دارند که اطلاعاتی در مورد زندگی مذهبی مردم گایا را ارائه می دهند. تعداد زیادی از ظروف سفالی حاوی باقی مانده غذای پیشکشی وجود دارد که نشانگر باورهای شمنی می باشد. نمونه هایی از تاج های سلطنتی که به تقلید از درخت ها و شاخ و برگ های آن ساخته شده بودند نیز ارتباطاتی با شمن باوری را خاطر نشان می سازد. بعلاوه، یک نقاشی دیواری در مقبره ای از گایا در کوادونگ نوعی از نقوش مثل برگ های لوتوس و ابرها را در خود جای داده است که در هنر بودایی قابل مشاهده می باشد.
سقوط:
ایالت های گایا در طول تاریخشان مستمرا توسط همسایگان خود شیلا و بکجه مورد هجوم قرار می گرفتند و در نتیجه هرگز فرصت این را نیافتند تا دولت متمرکزتری را که ممکن است در نتیجه ثبات سیاسی ایجاد شود تشکیل دهند. از اواسط قرن چهارم میلادی، بلندپروازی های ارضی بکجه در خلال سلطنت پادشاه گیون چوگو رو به فزونی نهاد و این امر موجب حملاتی به زمین های گایا گردید. سپس زمانی که پادشاهی شیلا قلمرو خود را در قرن ششم میلادی گسترش داد، اتحاد گایا با بکجه اصلا کارگر نیفتاد و گوم گوان گایا (در سال ۵۳۲ میلادی) به مانند ته گایا (در سال ۵۶۲ میلادی) و دیگر شهرهای مهم گایا فتح و نابود شدند. اتحادیه گایا دیگر وجود نداشت.
روابط با ژاپن و چین:
روابط با وا از ژاپن عموما نزدیک بود و محققین به بحث های خود در باب اینکه کدام فرهنگ بیشتر بر دیگری تاثیر داشته است ادامه می دهند. موضوع رنگ و بوی تعصبات ملی گرایانه به خود گرفته است به این صورت که برخی از تاریخ دانان بر این باورند که گایا مستعمره ژاپن بود و برخی دیگر این فرضیه را مطرح می کنند که اسب سوارانی از استپ های اوراسیا از طریق گایا به ژاپن آمده و تپه های خاکسپاری را به آن فرهنگ معرفی نمودند. مدارک برای اثبات هر یک از این دو فرضیه ناکافی می باشد ولی بیشتر محققین بر این موضوع اتفاق نظر دارند که گایا فرهنگ پیشرفته تری داشته و یافته های اخیر جوشن های آهنی اسب ها که به ویژه از مقبره قرن پنجمی پوکچون دونگ به دست آمده است، بر این مطلب صحه می گذراد که گایا در استفاده از این حیوان مهارت داشت.
قطعی ترین مسئله این است که آهن مهم ترین صادرات گایا به ژاپن بود. مدرک روابط اولیه با امپراطوری چینی هان در سکه های چینی قرن اولی یافت شده در گومگوان گایا و حضور کوره های شیب دار مورد استفاده توسط سفالگران گایا قابل مشاهده است.
هنر و معماری:
هنرمندان گایا کوزه گری ظروف سفالین رسی خاکستری را در شکل فنجان های گردنه دار، فنجان های شاخ مانند، بستوهای بلند با بدنه های سوراخ دار، و ظروف فواره ای در گونه های اردک، کفش، قایق و حتی خانه تولید می کردند. ظروف سفالین به یک دمای بالای پخت نیاز داشت و بدون شک این تکنولوژی به کوره های مورد نیاز برای تولید آهن مرتبط بود. احتمالا سفالگران گایا این نوآوری را به ژاپن منتقل کردند که در نتیجه آن ظروف سفالین مشهور سوئکی (یا سوئه) تولید شده است.
اشیایی مثل تاج های پیچیده و عالی از جنس طلا و نقره نیز توسط صنعتگران گایا ساخته می شدند. تولیدات آهنی گایا شامل شمشیرها، جوشن های پرچ شده بدن، کلاه خودها و سر تیرها می باشند. این تولیدات به قدری مشهور بودند که به مناطق شمالی – شرقی کره، چین و ژاپن صادر می شدند. صادرات موفق دیگر گایاگوم (کایاگوم) نام داشت که سنتوری با ۱۲ زه برنزی بود و توسط پادشاه کاسیل در قرن ششم میلادی اختراع شده و توسط موسیقی دانان در ژاپن مورد استفاده قرار گرفت. این وسیله حتی امروزه نیز به عنوان نماد باشکوه فرهنگ کره ای باقی مانده است.
منطقه گایا از لحاظ مقبره ها غنی مباشد، تنها بالغ بر هزار آرامگاه در گومگوان گایا شناسایی شده است. مقبره های گایا در قرن چهارم میلادی عموما به شکل مستطیل شکل یا گورهای حفره ای بیضی شکل بودند که در داخل تپه های طبیعی قرار می گرفتند. گایا از قرن پنجم میلادی مقبره های اتاقکی سنگی ساخت که نمونه های آخر آن دارای ورودی افقی بودند. بسیاری از آرامگاه ها همانگونه که اشاره شد دارای تجهیزات اسب سواری مثل زره آهنی، قطعات زین اسب، لجام و رکاب هایی بودند که نشان می دهد اسب بخش مهمی از فرهنگ و جنگ آوری گایا می باشد.
جنجال میمانا/ایمنا:
روابط سیاسی و تجاری با ژاپن منبعی برای مباحثات ملی گرایانه در کره و ژاپن بوده است. روزنامه نگاران ژاپنی در خلال قرن بیستم میلادی به نیهون شوگی توجه خاصی داشتند زیرا آن ادعا کرده است که گایا (در ژاپنی با نام های ” میمانا ” و ” کارا ” خوانده می شود) پاسگاه مرزی نظامی ژاپن در طول دوران یاماتو (۳۰۰-۷۱۰) بود. در حالیکه هیچ مدرکی دال بر اثبات این موضوع وجود ندارد، با اینحال این ادعا در زمان های مختلفی توسط امپریالیست ها، ملی گرایان و نشریات ژاپنی برای توجیه حاکمیت استعماری ژاپن بر کره در بین قرون نوزدهم و بیستم میلادی مورد حمایت قرار گرفته است.
اسناد باستان شناسی بر این موضوع صحه می گذراند که جوامع گایا صادر کننده اصلی تکنولوژی و فرهنگ به کیوشو در آن زمان بودند. فرضیه وجود یک پاسگاه مرزی ژاپنی به طور گسترده ای در کره رد شده است زیرا در آن زمان هیچ گروه محلی ژاپنی وجود نداشت که قدرت نظامی کافی برای غلبه بر گایا یا هر بخش دیگری از کره را داشته باشد. تکنولوژی گایا بسیار پیشرفته تر از سلسله های ژاپنی آن دوران بود.
شش دولت اتحادیه ای:
هر کدام از دولت های گایا تاریخ منحصر به فردی دارند. متاسفانه تحقیقات آکادمیک برای یکی از آنها (سوگایا) برای افشای تصویری از فرهنگ و زندگی آن ناکافی می باشد.
گومگوان گایا:
گومگوان گایا (کومگوان گایا)(۵۳۲-۴۳) یا ” گایا تاج “، که با نام بون گایا (پون گایا، ” گایا اصلی “) یا گاراک گوک (” دولت گایا “) نیز شناخته می شود، دولت شهر حاکم اتحادیه گایا در خلال دوران سه پادشاهی در کره بود. گمان می رود که این دولت شهر در گیمهه امروزی، منطقه گیونگ سانگ جنوبی، در نزدیکی دهانه رودخانه ناکدونگ واقع بود. آن پادشاهی به علت موقعیت جغرافیایی خود از دوران بیون هان تا اتحادیه گایا نقش حاکم را بازی می کرد.
بر اساس سامگوک یوسا، گومگوان گایا شامل ۹ دهکده می شد که توسط پادشاه سورو از گایا متحد شده بود. برخی از افسانه ها نام همسر وی را هو هوانگ اوک ذکر می کنند که ظاهرا شاهزاده خانمی از منطقه آیودهیا در هند بوده است. این در حالی می باشد که بسیاری بر این باورند که این داستان افسانه ایست که در خلال زمان های بعدی بودایی شاخ و برگ گرفته است. چندین موج مهاجرتی از شمال مثل موج های اولیه از گوچوسون، بویو، و بعدها از گوگوریو به منطقه رسیده و با جمعیت حاضر درهم آمیختند و موجب برانگیختگی فرهنگی و توسعه های سیاسی شدند. تفاوت هایی محسوس در سبک های تدفین در حدود اواخر قرن سوم میلادی قابل توجه است. روش های تدفین مانند دفن اسب هایی با متوفی با مردمان چادر نشین آسیایی اشتراکاتی دارد که ناگهان جایگزین روش های قبلی در آرامگاه های اشراف شد (چول ۲۰۰۰). بعلاوه مقبره های اولیه به صورت قاعده مندی از بین رفتند. در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی، یک مجموعه آرامگاه سلطنتی در ته سونگ دونگ، منطقه گیمهه، از دل خاک بیرون آمد که اگرچه ظاهرا از زمان های بیون هان مورد استفاده قرار می گرفت، به گومگوان گایا منتسب می باشد.
بعد از انقیاد گومگوان گایا به شیلا در سال ۵۳۲، اشرافیت شیلا خاندان سلطنتی آن را پذیرفته و مرتبه ” خون حقیقی ” که دومین رتبه در سیستم طبقاتی خونی شیلا بود را به آنان اعطا نمود. ژنرال کیم یوشین از شیلا از نسل آخرین پادشاه گایا بود.
ته گایا:
ته گایا دولت شهری در اتحادیه گایا در خلال دوران سه پادشاهی کره ای بود که در شهرستان گوریونگ کنونی در منطقه گیونگ سانگ شمالی کره جنوبی قرار داشت. (با گوریونگ گایا در جینجو کنونی اشتباه گرفته نشود.)
بر اساس شرح های موجود در سامگوک ساگی، ته گایا از زمان اولین پادشاه خود یی جین آشی تا آخرین آن دوسولجی، برای مدت تقریبی ۵۲۰ سال وجود داشت. ته گایا از پادشاه یی جین آشی تا پادشاه دوسولجی شانزده پادشاه به خود دید، ولی تنها نام چهار تن از آنان ثبت گردیده است: اولین پادشاه یی جین آشی، نهمین پادشاه آنوی، شانزدهمین پادشاه دوسولجی و پادشاه هاجی با نسلی نامشخص. پادشاه هاجی از ته گایا در سال ۴۷۹ فرستاده ای به نامجه ( سلسله ژی جنوبی ) فرستاد. بر اساس منابع چینی، وی رتبه ای در دسته سوم را دریافت کرد که یک رده کمتر از بکجه و شیلا بود.
ته گایا به سرعت رشد کرده و عمدتا به دلیل صنعت پیشرفته فولاد سازی خود نقشی بزرگ در اتحادیه گایا در خلال قرن پنجم میلادی ایفا نمود. اما همسایگی با پادشاهی های بکجه و شیلا روند پیشرفت آنها را محدود کرد. منابع تاریخی تصادفی و یافته های باستان شناسی خبر از یک جامعه به شدت طبقه بندی شده اشرافی در آن زمان می دهد. پادشاه هاجی به منظور حمله به گوگوریو در سال ۴۸۱ با بکجه و شیلا متحد شد. ته گایا در سال ۵۵۴ در حمله به شیلا در نبرد دژ کوهستانی گوان با بکجه وارد اتحاد شد ولی بکجه و گایا متحمل شکست های سنگینی گشتند. این سیاست های تقابلی باعث انحراف سایر اعضای اتحادیه شده و ته گایا رهبری خود را بر اتحادیه به آرا گایا از دست داد.
ته گایا در سال ۵۶۲ به ارتش شیلا تحت هدایت ژنرال لی سابو تسلیم شد.
سونگسان گایا:
اطلاعات اندکی در مورد سونگسان گایا که در حوالی سونگجو از گیونگ سانگ بوک دو حضور داشت وجود دارد. سونگسان به وسیله تبادلاتی نزدیک با دیگر دولت شهرهای اتحادیه گایا در ارتباط بود. سونگسان گایا به خاطر تعداد بیشماری از مقبره ها (تپه های تدفینی) در سونگسان (کوهستان سونگ) که ارتفاع آنها به ۳۸۹.۲ متر می رسد به شهرت رسیده بود. یک دیوار دژ کوهستانی در سرتاسر بالای کوهستان کشیده شده است، حدودا هفتاد مقبره در آن نزدیکی یافت شده بود. ۱۲۹ عدد از مصنوعات به همراه مقبره ها کشف شده است که هر کدام از آنها در مرحله مختلفی از احیا قرار دارند. مقبره ها دارای اتاقکی مستطیلی شکل برای جسد و زیر اتاقک هایی برای متعلقات هستند. مدارکی در مورد خاکسپاری زندگان از دل خاک به دست آمده است. مدارک باستان شناسی نشان از روابطی نزدیک بین سونگسان و شیلا دارند. سونگسان گایا روابط خود را با ته گایا مجاور که در تخاصم با شیلا قرار داشت قطع کرده بود.
گوریونگ گایا:
گوریونگ گایا یکی از خانسالاران کوچکتر اتحادیه گایا در خلال دوران سه پادشاهی کره ای بود که به مرکزیت شهر سانگجو امروزی در منطقه گیونگ سانگ شمالی کره جنوبی قرار داشت. افسانه ها ذکر می کنند که گوریونگ گایا توسط پادشاه تجو تاسیس شده بود.
گوریونگ گایا در سال ۵۲۲ از طریق ازدواج وارد اتحادی با شیلا شد. به همین دلیل گوریونگ گایا در خلال تهاجم بکجه – ته گایا بر علیه شیلا در سال ۵۳۸ در حاشیه قرار گرفت. این اتحاد سود اندکی به پادشاهی گوریونگ گایا رساند. بر اساس سامگوک ساگی و تاریخنگاری ژاپنی نیهون شوگی، گوریونگ گایا در سال ۵۶۲ به دست شیلا افتاد. در همان سال شیلا ته گایا را در جنوب مورد تاخت و تاز قرار داد. اعضای خاندان هامچانگ کیم امروزی اصل و نسب خود را به پادشاهان گوریونگ گایا مربوط می دانند.
آرا گایا:
آرا گایا که با نام های آنا گایا، آسیریانگ گوک، و آلا نیز شناخته می شود، به عنوان یک پادشاهی دولت شهری در اتحادیه گایا در شهرستان هامان امروزی از کره جنوبی واقع بود. زمانی که سیاست خارجی تقابلی ته گایا با شکست مواجه شد، آرا گایا و سیاست های کمتر تقابل طلبانه آن باعث جلب حمایت هایی در دهه ۵۴۰ میلادی گردید. از قرن ششم میلادی گایا استطاعت کمی برای به چالش کشیدن بکجه یا شیلا (دو مورد از سه پادشاهی کره که بر شبه جزیره کره مسلط بودند، مورد سوم گوگوریو می باشد) داشت. آرا گایا تلاش های زیادی مثل میزبانی از اجلاسی بین بکجه، شیلا و ژاپن برای دنبال کردن یک راه حل دیپلماتیک در راستای تامین استقلال خود انجام داد.
اتحادیه گایا در زمانی که مناطق شمال غربی آن تحت تاثیر بکجه و مناطق جنوب شرقی آن تحت تاثیر شیلا قرار گرفتند، به شدت ضعیف شد. آرا گایا به وسیله اتحاد با گوگوریو در جستجوی حفظ استقلال خود برآمد و در سال ۵۴۸ از گوگوریو درخواست کرد تا به بکجه حمله کند. این تلاش برای تضعیف دایره تاثیر بکجه در زمانی که گوگوریو در لشکر کشی خود ناکام ماند با شکست مواجه شد. در دهه ۵۵۰ میلادی، شیلا بکجه را در جنگی شکست داد و منطقه گیونگ گی را به تصرف خود درآورد. شیلا همچنین به منظور حذف دایره نفوذ بکجه در گایا به این اتحادیه یورش برد. آرا گایا در سال ۵۵۹ میلادی تحت انقیاد شیلا قرار گرفت.
