عهد حکومت های شمالی و جنوبی
عهد حکومت های شمالی و جنوبی (۶۹۸ بعد از میلاد – ۹۲۶ بعد از میلاد) دورانی در تاریخ کره می باشد که در آن شیلای متحد و بالهه به صورت همزمان به ترتیب در جنوب و شمال شبه جزیره حضور داشتند.
شیلا جدید:
پس از جنگ های اتحاد، سلسله تانگ قلمروهایی در خاک گوگوریو سابق پدید آورده و اقدام به مدیریت و تاسیس جوامعی در بکجه نمود. شیلا در سال ۶۷۱ در بکجه و شمال کره به چینی ها یورش برد.
سپس سلسله تانگ در سال ۶۷۴ به شیلا حمله کرد اما شیلا ارتش تانگ را در شمال شکست داد. شیلا تا سال ۶۷۶ قوای تانگ را از شبه جزیره کره بیرون کرد تا به اتحاد بیشتر بخش های سه پادشاهی دست یابد.
با اتحاد سه پادشاهی در شبه جزیره کره در سال ۶۶۸، شیلا افزایش قابل توجهی را در قلمرو و جمعیت خود تجربه کرد. شیلای متحد وارد دوران خیره کننده ای از رشد اقتصادی شد.
شیلا و تانگ مبادلات زیادی را در زمینه تجار، راهب ها، و علمای کنفسیوسیسی انجام می دادند. شیلا صنایع دستی طلایی و نقره ای و جنسینگ به تانگ صادر می کرد و کتب، ظروف چینی، پارچه های ابریشمی ساتن، البسه، و تولیدات صنعتی را از تانگ وارد می نمود. محصولات از آسیای مرکزی به شیلا معرفی می شدند و تجار آن منطقه از طریق جاده ابریشم و مسیرهای دریایی از شیلا بازدید می کردند.
شیلای متحد عصری طلایی از هنر و فرهنگ بود و بودائیت به بخش عمده ای از فرهنگ شیلا بدل گشت. صومعه های بودایی به مانند بولگوکسا نمونه هایی از معماری پیشرفته کره ای و تاثیرگذاری بودائیت هستند. معماری و هنر مورد حمایت دولت در این عصر مثل معبد هوانگ نیونگ سا، معبد بونهوانگ سا، و غار سوک گورام در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند.
شیلای متحد سلحشوری دریایی بکجه را که به عنوان فنیقیه شرق آسیای قرون وسطی عمل می کرد به همراه داشت. آنها در خلال قرون هشتم و نهم میلادی بر دریاهای شرق آسیا و تجارت بین چین، کره و ژاپن تسلط داشتند که از مشهورترین این موارد می توان به عصر جانگ بوگو اشاره کرد. علاوه از این، مردم شیلا در آن سوی آب ها و در شبه جزیره شاندونگ در چین و دهانه رودخانه یانگ تسه جوامعی را تشکیل دادند. شیلا متحد کشور کامیاب و ثروتمندی بود و کلانشهر پایتخت آن که گیونگجو نام داشت، چهارمین شهر بزرگ در جهان به شمار می رفت.
بودائیت در آن زمان شکوفا شد و بسیاری از بودائیان کره ای منجمله ون چیوک، ونهیو، اویسانگ، موسانگ، و کیم گیو گاک یک شاهزاده شیلایی که تاثیر گذاری وی باعث مبدل گشتن کوهستان جیوهوا به عنوان یکی از چهار کوهستان مقدس بودائیت چینی شد، شهرت زیادی در میان بودائیان چینی کسب کردند و در بودائیت چینی سهیم گشتند.
شیلا در اواخر قرن نهم میلادی از آشفتگی های سیاسی رنج می برد. این مسئله شدیدا باعث تضعیف شیلا شد و دیری نپایید که نوادگان بکجه سابق توانستند بکجه جدید را پایه ریزی کنند. در شمال نیز شورشیان گوگوریو را احیا کردند و بدین ترتیب عصر سه پادشاهی جدید شروع شد.
حاکمیت شیلا متحد ۲۶۷ سال طول کشید و در زمان حکومت پادشاه گیونگسان بود که آن در سال ۹۳۵ توسط گوریو تصرف شد.
بالهه:
بالهه نامی که نسخه رونویسی شده دیگری از موهه (قبیله ای تانگوس که به زبانی مانند زبان مردمان منچوری و سیبری تکلم می کردند) می باشد، پس از سقوط گوگوریو تشکیل شد. آن در بخش شمالی سرزمین های سابق گوگوریو توسط ته جویونگ که ژنرال سابق گوگوریو یا رئیس سومو موهه بود بنیان نهاده شد. این اتفاق پس از شکست ارتش دولت مرکزی سلسله تانگ در نبرد تیان منلینگ رخ داد. بالهه مناطق شمالی شبه جزیره کره و بیشتر منچوری را در کنترل خود داشت و قلمرو خود را تا نواحی دریایی روسیه کنونی نیز گسترش داده بود.
در خلال سلطنت پادشاه مو، بالهه بر شمال منچوری تسلط یافت. پادشاه مون سیستم حکومتی را مورد اصلاح مجدد قرار داد و پایتخت را در حوالی سال ۷۵۵ میلادی به شهر سانگ گیونگ منتقل کرد. آثار ادبی نگه داری شده در ژاپن نشان می دهند که پادشاهان بالهه خود را پادشاهان گوگوریو می خواندند.
در زمانی که صلح و پایداری نسبی در منطقه حاکم بود، فرهنگ بالهه بخصوص در زمان حکمرانی طولانی پادشاه سوم مون (۷۹۳-۷۳۷) و پادشاه سئون شکوفا شد. بالهه در آن زمان از لحاظ فرهنگی کشوری پیشرفته بود، در این حد که حتی چینی ها نیز این پادشاهی را ” کشور کامیاب شرق ” می خواندند. اما بالهه در قرن دهم میلادی به شدت تضعیف شد و خیتان های سلسله لیائو با استفاده از فرصت فوران آتشفشان کوهستان بکدو بالهه را در سال ۹۲۶ تصرف کردند.
گوریو قسمتی از قلمرو بالهه را به خاکش ضمیمه کرد و پناهندگان بالهه منجمله ولیعهد و خانواده سلطنتی را پذیرفت ولی هیچ تواریخ شناخته شده ای از بالهه تدوین نکرد. یو دیوک گونگ تاریخدان قرن هجدهم سلسله چوسون در مقام حمایت از مطالعه شایسته در مورد بالهه به عنوان بخشی از تاریخ کره برآمد و عبارت ” عهد حکومت های شمالی و جنوبی ” را برای اطلاق به آن دوران ابداع کرد.
زبان:
به علت فقدان مدارک زبان شناسی، نتیجه گیری قطعی در مورد ارتباط زبان شناسی مابین زبان های بالهه و شیلا دشوار است.
مرجع تاریخی ژاپنی نیهون شوگی تصریح میکند که زبان بالهه، زبان گوگوریو، و زبان شیلا رابطه نزدیکی با یکدیگر داشتند: ” دانشجویی که به منظور تحصیل مترجمی زبان ژاپنی از شیلا به ژاپن فرستاده شده بود، به یک سفیر دیپلمات بالهه ای کمک کرد تا در ملاقات رسمی دربار ژاپن بتواند با آنها ارتباط برقرار کند.”
یکی از واژگانی که مردم بالهه برای توصیف ” یک پادشاه ” از آن بهره می بردند گادوکبو بود.