روز «اولینها» در دفاع مقدس
روزی که جنگ شروع شد مردم نمیدانستند چه خبر است؛ تهرانیها صدای انفجارها را از فرودگاه مهرآباد شنیدند و گمان کردند آمریکا به انقلابشان حمله کرده یا ضدانقلاب کودتا کرده. همان روز بود که خیلی از اولینهای «دفاع مقدس» اتفاق افتاد.
۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ انقلاب اسلامی ایران هنوز نوپا بود و مردم در قلب و ذهنشان بیم داشتند از اینکه خارجیها توطئه کنند؛ از ماجرای کودتای نوژه هم فقط حدود ۲ ماه میگذشت. این بود که وقتی ۳ هواپیمای میگ عراقی حوالی ساعت ۲ ظهر به فرودگاه مهرآباد حمله کردند، مردم در مناطق غربی تهران ریختند در خیابان تا توطئه ضدانقلاب را خنثی کنند.
زیاد طول نکشید تا معلوم شود چه خبر است؛ خبر از تلویزیون پخش شد و معلوم شد امتحان بزرگ برای ایرانیها فرارسیده است و وضعیت اینطوری بود: «عراق از سال ۱۳۴۸ با ایران درگیریهای مرزی داشت. از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۳ نیز بیش از ۱۰۰ بار درگیریهای پراکنده و کوچک مرزی رخ داد اما از فروردین ۱۳۵۹ حملههای رژیم بعثی شدیدتر شد… از مردادماه آن سال، حمله ارتش بعثیها به پاسگاههای مرزی دهلران و قصرشیرین و نفتشهر و ایلام و خرمشهر و سومار و مهران و طلاییه به دفعات اتفاق افتاد و در مجموع، کل حملههای عراق به ایران تا پیش از آغاز رسمی جنگ بیش از ۶۰۰ حمله برآورد میشود… روز ۳۱ شهریور، ۱۲ لشکر مجهز پیاده و زرهی و ۳۰ تیپ مستقل به همراه ۱۹۲ جنگنده عراقی وارد ایران شدند. هواپیماهای عراقی علاوهبر فرودگاه تهران به فرودگاههای سنندج، کرمانشاه، اهواز، اصفهان، شیراز، همدان، دزفول، اسلامآباد و تبریز و همچنین تعدادی از باندهای پرواز نظامی ایران حمله هوایی کردند».
آن روز آیتالله خامنهای امام جمعه تهران و نماینده امام خمینی (ره) در شورای عالی دفاع، نخستین پیام دفاع مقدس ایران را به گوش همه رساند: «ارتش جمهوریاسلامی، تجاوز این بعثیهای دستنشانده را تحمل نمیکند و درس تلخی به صدام خواهد داد».
نخستین عکس «دفاع مقدس»؛ حمله هوایی به فرودگاه مهرآباد
نخستین حمله و یک ضربه کاری!
در نخستین روز جنگ تحمیلی، اولین عکس دفاع مقدس ثبت شد که عکسی از انفجار در فرودگاه مهرآباد است. آن روز نخستین عملیات ایران علیه رژیم بعثی عراق هم اتفاق افتاد و اینطوری بود: «روز ۳۱ شهریور تعدادی از هواپیماهای عراق در خاک ایران با پدافند هوایی نابود شدند و ۳ ساعت بعد نیز نیروی هوایی ایران به تجاوز عراق پاسخ داد. پایگاه شکاری ششم بوشهر با ۴ فروند اف ـ۴ به یک پایگاه هوایی در بصره حمله کرد و پایگاه سوم همدان نیز به یک پایگاه هوایی در استان میسان حمله برد».
با این حال همه میدانستند که این جواب، کافی نیست و همانشب نیروی هوایی ارتش طرحی ریخت که به اجرای عملیات «کمان ۹۹» در روز بعد منجر شد. این عملیات را بزرگترین عملیات هوایی ارتش ایران میدانند و بهدلیل متهورانهبودن و میزان موفقیت با توجه به امکانات فنی آن روزگار، در دنیا مشهور است و ماجرایش اینگونه است: «۲۰۰ هواپیما بلند شدند که ۶۰ فروند برای پشتیبانی هوایی بودند و ۱۴۰ فروند هم از مرز رد شدند و پایگاههای هوایی عراق را بههمراه تأسیسات نفتی و فرودگاهها و پلها در هم کوبیدند و با همان یک عملیات بیش از ۵۰ درصد توان نیروی هوایی عراق از بین رفت». کاری که عراق میخواست با حمله به فرودگاههای نظامی و غیرنظامی ایران انجام دهد ایران انجام داده بود.
آن روز نخستین پیام امام خمینی (ره) درباره دفاع مقدس نیز به گوشها و دلها رسید: «گمان نکند ملت ما که دولت ایران و ارتش ایران عاجز از این است که جواب به اینها بدهد. هر وقتی که مقتضی بشود من پیامی به ملت خواهم داد و به صدام حسین و امثال او ثابت خواهم کرد که اینها، این اذناب آمریکا قابل ذکر نیستند».
آن روز بود که ارتشی که مردم انقلابی میترسیدند برای بازگرداندن پهلویها اقدام کند، ارتش ایران شد و آن روز بود که ایرانیها را دنیا شناخت؛ آن روز که روز دفاع بزرگ از ایران بود و «دفاع مقدس» ایرانیها بود.
عملیات «کمان ۹۹» که در نخستین روز دفاع مقدس طرحریزی و روز بعد اجرا شد شهرت جهانی دارد و یکباره حدود نیمی از توان هوایی رژیم بعثی عراق را از بین برد.