آیین مهر و شب یلدا

مردم ایران از گذشته‌های دور شادی را از موهبت های اهورایی و غم را از اهریمن میدانستند. به همیت خاطر برای جلوگیری از ایجاد غم جشن های زیادی برپا می‌کردند. شب یلدا نیز یکی از این موارد است. در دوران کهن، شب مظهر تاریکی و تباهی و وحشت بوده و اغلب سعی می کردند که شب هنگام با افروختن آتش و افزودن نور، خانه روشن باشد. تا پلیدی و تباهی در آن راه نیابد. شب یلدا طولانی ترین شب ها است. یعنی تسلط تاریکی بر زمین از تسلط نور خورشید و روشنایی می کاهد. و چون فردای این شب روشنایی بر ظلمت غالب و روز طولانی می شود، ایرانیان تولد دوباره خورشید را که مظهر روشنایی است جشن می گیرند.

عکس Image result for ‫شب یلدا‬‎ %d8%a2%db%8c%db%8c%d9%86-%d9%85%d9%87%d8%b1-%d9%88-%d8%b4%d8%a8-%db%8c%d9%84%d8%af%d8%a7 Tarikhema.org

ایرانیان شب چله یا یلدا را شب تولد ایزد مهر (میترا) و خدای روشنایی می‌دانند . در این شب میترا از دل سنگی درون غاری به دنیا میآید. در هنگام تولد تنها یک کلاه بر سر دارد و شمشیر و تیروکمان در دست . برخی زاده شدن مهر از درون سنگ را استعاره از فروغ ناشی از برخورد دو سنگ به هم میدانند. میترا به هنگام تولد کره ای در دست دارد و دست دیگرش را بر دایره بروج گرفته است.

مردم ایران شب چله را مبارک دانسته و آن در آن شب جشن برپا می‌کنند. .ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‎شوند و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی بر پا می‌کردند. و شادمانه رقص و پایکوبی می‌کردند.آن گاه خوانی الوان می‌گستردند و «میزد» نثار می‌کردند. «میزد» نذری یا ولیمه‎ای بود غیر نوشیدنی، مانند گوشت و نان و شیرینی و حلوا، و در آیین‎های ایران باستان برای هر مراسم جشن و سرور آیینی، خوانی می‌گستردند که بر آن افزون بر آلات و ادوات نیایش، مانند آتشدان، عطردان، بخوردان، برسم و غیره، برآورده‎ها و فرآورده‎های خوردنی فصل و خوراک‎های گوناگون، از جمله خوراک مقدس و آیینی ویژه‌ای که آن را «میزد» می‌نامیدند، بر سفره جشن می‌نهادند.

عکس Image result for ‫شب یلدا‬‎ %d8%a2%db%8c%db%8c%d9%86-%d9%85%d9%87%d8%b1-%d9%88-%d8%b4%d8%a8-%db%8c%d9%84%d8%af%d8%a7 Tarikhema.org

جشن شب یلدا از مراسم هایی است که آن را پیروان آیین مهر از هزاران سال پیش از زرتشت اجرا می‌کردند. بسیاری بر این باورند که ریشهٔ پاس‌داشت شب چله میراث قوم کاسپی است.کاسپی‌ها قوم نیرومندی بودند و تمدن توانمندی را پایه‌گذاری کردند. از جمله تمدن‌های آبی (Hydraulic Civilizations) که می‌توان از زیگورات چغازنبیل، آسیاب‌ها و قنات‌های دزفول و شوشتر به‌عنوان آثار باقی‌مانده از تمدن کاسپ‌ها نام برد. هم‌چنین پل‌های بسیاری با نام آناهیتا در سراسر ایران ساختند و با ساخت چهارتاقی‌هایی توانستند انحراف ۲۳ درجهٔ مدار زمین در گردش به دور خورشید را اندازه‌گیری کنند. کاسپ‌ها با استفاده از این ابزار به تقویمی دقیق دست یافتند و دریافتند که پس از آخرین شب پاییز بر طول روزها اندک‌اندک افزوده شده و از طول شب‌های سرد کاسته می‌شود.

جشن شب چله در ماه «دی» برگزار می‌شود. دی به معنی تولد دوباره خورشید است. همچنین دی نام آفریدگار پیش از زرتشتیان است که بعدها او را آفریننده نور نامیدند. واژهٔ روز (DAY) در زبان انگلیسی (که همریشه با زبانهای کهن آریایی است) نیز از نام این ماه برگرفته شده‌است. نور، روز و روشنایی خورشید، نشانه‌هایی از آفریدگار بود در حالی که شب، تاریکی و سرما نشانه‌هایی از اهریمن.

بهترین از سراسر وب

[toppbn]
ارسال یک پاسخ