۱۰ زبان گفتار قدیمی در دنیا
امروز حدود ۷.۰۰۰ زبان مختلف در دنیا وجود دارد که ریشه بسیاری از آن‌ها به زبان‌های باستانی در فهرستِ پیش‌رو می‌رسد. با اینکه بعضی از زبان‌های این لیست دیگر در زندگی روزمره استفاده نمی‌شوند، اما همه آن‌ها در حوزه مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که مشخص کردن دقیق ظهور اولین زبان دنیا دشوار است، تاریخ زبان‌ها در فهرست از قدیمی‌ترین نمونه‌های نوشتاری شناخته‌شده این زبان‌ها هستند.
۱۰- زبان عربی
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود قرن اول
کشور / منطقه: ایرلند
تعداد گویشگران فعلی: ۵۸۰ میلیون در سراسر کشورهای عربی
با اینکه زبان عربی به نظر می‌رسد یک زبان باستانی باشد، اما در مقایسه با دیگر زبان‌ها در فهرست، زبان جدیدی محسوب می‌شود. از آنجایی که زبان عربی می‌تواند به حدود قرن اول برگردد، منتها احتمال دارد خیلی زودتر از این تاریخ پدید آمده باشد. به علاوه، محققان معتقدند که زبان عربی به عنوان یک زبان گفتار در حدود قرن چهارم در سوریه امروز ظهور کرده است.
هرچند که زبان عربی تاریخ طولانی چند هزارساله ندارد، اما یکی از زبان‌های پرگفتار دنیاست که زبان مادری حدود ۳۱۰ میلیون نفر به حساب می‌آید و ۲۷۰ میلیون نفر هم زبان عربی را به عنوان زبان دوم به راحتی صحبت می‌کنند.
آیا می‌دانستید؟
از جایی که زبان عربی بسیار زودتر از زبان‌های دیگر در فهرست ظهور کرده، اما بعضی زبان‌های آرامی، یونانی هلنیستی، عبری و فارسی روی آن تاثیراتی گذاشته‌اند.
۹- زبان تامیل
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود ۳۰۰ قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: هند جنوبی
تعداد گویشگران فعلی: ۷۵ میلیون نفر
تامیل از قدیمی‌ترین زبان‌های بومی غیرسانسکریت در هند است که تازه‌ترین سند شناخته‌شده از این زبان به حدود ۳۰۰ قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. نوشته‌های اخیر زبان تامیل مانند بسیاری از زبان‌های این فهرست در غارها و روی سفال‌ها کشف شده است. قدیمی‌ترین بخش ادبی زبان تامیل «تولکیپیام» در قرن یکم قبل از میلاد مسیح است.
به علاوه «تولکیپیام»، بخش‌هایی از اشعار نوشته‌شده به زبان تامیل کهن در حدود ۳.۰۰۰ سال قبل کشف شده‌اند. زبان تامیل کهن به مرور زمان به زبان تامیل جدید تکامل یافته و درحال حاضر هم حدود ۷۵ میلیون نفر گویشور دارد. این زبان همچنین زبان رسمی کشورهای سریلانکا، سنگاپور و ایالت تامیل‌نادو در هند است.
آیا می‌دانستید؟
طبق افسانه هندو، «شیوا»، خدای هندی تامیل را به شکل تامیل تای (مادر تامیل) خلق کرده و به آن شخصیت داده بود.
۸- زبان فارسی
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود ۵۲۵ قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: ایران باستان
تعداد گویشگران فعلی: ۷۰ میلیون نفر (۱۱۰ میلیون نفر در سراسر دنیا)
ریشه زبان فارسی به ایران باستان برمی‌گردد و تاریخ زبان فارسی هم به سه دوره تقسیم می‌شود؛ فارسی کهن (حدود ۵۲۵ قبل از میلاد مسیح – ۳۰۰ قبل از میلاد مسیح)، فارسی میانه (۳۰۰ قبل از میلاد مسیح – ۸۰۰ بعد از میلاد مسیح) و فارسی مدرن / امروزی (۸۰۰ سال بعد از میلاد مسیح). قدمت بعضی از جدیدترین نوشته‌های زبان فارسی کهن به حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد، منتها مهم‌ترین نمونه‌های فارسی، کتیبه «بیستون» در ۵۲۵ سال قبل از میلاد مسیح است.
زبان فارسی امروزه به طور گسترده‌ای استفاده و تعداد گوشیوران آن به ۱۱۰ میلیون نفر در سراسر دنیا تخمین زده می‌شود. فارسی زبان رسمی کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان است. زبان فارسی مانند بسیاری از زبان‌های کهن، روی زبان‌های مناطق اطرافش مانند زبان ارمنی، گرجی و اردو تاثیرگذار بوده است.
آیا می‌دانستید؟
ایران، تاریخ ادبی بسیار طولانی دارد که یکی از مشهورترین آن، شاهنامه فرودسی، آثار مولانا، ربائیات عمر خیام و پنج گنج نظامی گنجوی است.
۷- زبان لاتین
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود قرن هفتم قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: لاتیوم (منطقه‌ای نزدیک روم امروزی)
تعداد گویشگران فعلی: نامشخص – به طور منظم استفاده نمی‌شود، اما کلیسای کاتولیک، سازمان‌های نظامی، شعارهای ایالتی و کشوری، جوامع علمی، آکادمی‌ها و دیگر بنگاه‌ها از این زبان هنوز استفاده می‌کنند.
بسیاری از مردم، لایتن را یک زبان مرده می‌دانند و با اینکه عملا درست است، منتها سازمان‌های زیادی هنوز از این زبان استفاده می‌کنند و حتی در مدارس هم تدریس می‌شود. هرچند که مردم دیگر به طور منظم از زبان لاتین استفاده نمی‌کنند، اما این زبان آن‌قدر رایج است که بیشتر مردم چند عبارت از آن را می‌دانند. قدیمی‌ترین نوشته شناخته‌شده از زبان لاتین هم به حدود قرن هفتم قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
ریشه زبان لاتین به منطقه روم امروزی سرچشمه گرفته که با گسترش قدرت جمهوری روم به زبان غالب تبدیل شد. در نهایت زبان لاتین راهش را به امپراتوری روم غربی رساند. از آنجایی که زبان لاتین دیگر یک زبان عام نیست، لاتین مبتذل یا زبان محاوره‌ای در زبان‌های رومی چون ایتالیایی، فرانسوی، پرتغالی، رومانیایی و اسپانیایی توسعه یافتند. کلماتی هم در زبان انگلیسی وجود دارد که ریشه لاتین دارند.
آیا می‌دانستید؟
با اینکه امروز دیگر هیچ‌کس به زبان لاتین مسلط نیست، اما به خاطر تاریخی که پشت سر گذاشته هنوز هم زبان رسمی دربار پاپ مقدس و مراسم رومی در کلیسای کاتولیک است.
۶- زبان عبری
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود قرن دهم قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: اسرائیل (رژیم صهیونیستی)
تعداد گویشگران فعلی: ۵ میلیون – ۹ میلیون تعداد کل گوشیوران (شامل گوشیوران غیربومی)
با اینکه زبان‌هایی با ریشه‌های قدیمی‌تری وجود دارند، اما زبان عبری هم به عنوان قدیمی‌ترین زبان گفتار در دنیا شناخته می‌شود. این کهن بودن هم به خاطر ارتباط زبان عبری با متون کتاب مقدس است. با وجود این، زبان عبری برعکس دیگر زبان‌ها در این فهرست، قبل از اینکه دوباره احیا شود، تقریبا برای چند قرن به طور کامل منقرض شده بود.
زبان عبری بین ۲۰۰ و ۴۰۰ سال بعد از میلاد مسیح مورد استفاده قرار نمی‌گرفت، اما در مناجات یهودی‌ها، عبادات خاخامی، تجارت درون‌یهودی و اشعار یهودی جایی داشت تا اینکه در قرن نوزدهم، فعال یهودی، الیزر بن یهودا رفت تا زبان عبری را به عنوان یک زبان گفتار احیا کند. این حرکت او جواب داد و در سال ۱۹۴۸ زبان عبری به عنوان زبان رسمی اسرائیل (رژیم صهیونیستی) اعلام شد.
آیا می‌دانستید؟
الفبای زبان عبری بدون هیچ مصوته‌ای (حرف صدادار)، تنها ۲۲ حرف صامت دارد.
۵- زبان آرامی
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود ۱۱۰۰ قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: آرام باستان (سوریه امروزی)
تعداد گویشگران فعلی: ۱ تا ۲ میلیون
آرامی یکی دیگر از زبان‌های سمتیک باستانی است که با بعضی از متون کتاب مقدس همخوانی دارد. با اینکه جدیدترین اسناد شناخته‌شده از زبان آرامی به حدود ۱۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد، اما باوری وجود دارد که ریشه این زبان زودتر از آن سرچشمه گرفته است. آرامی زبان رسمی آرامی‌های ساکن در آرام باستان (سوریه امروزی) و در زمان عصر برنز (حدود ۳۵۰۰ قبل از میلاد مسیح) بود.
امپراتوری نئو-آشوری به خاطر بزرگی جمعیت آرامی‌ها در بابل و آشور (شمال عراق امروزی، شمال سوریه امروزی، جنوب ایران امروزی و جنوب شرقی ترکیه امروزی)، از زبان آرامی پادشاهی به عنوان زبان مشترک در امپراتوری‌اش استفاده می‌کرد. امروزه، گویش‌های متفاوت زیادی از زبان آرامی وجود دارد که آن را به زبان‌های نئو-آرامی می‌شناسیم. زبان آرامی مدرن هم مانند بسیاری از زبان‌ها در فهرست، با چیزی که در گذشته بوده بسیار متفاوت است.
آیا می‌دانستید؟
طومارهای مشهور دریای مرده به نسخه یهودی زبان آرامی نوشته شده است.
۴- زبان چینی
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود ۱۲۵۰ قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: چین
تعداد گویشگران فعلی: ۱.۳ میلیارد (حدود ۱۶ درصد از جمعیت دنیا)
امروزه گویش‌های متفاوت زیادی از زبان چینی وجود دارد که همه آن‌ها به ریشه‌های زبان چینی کهن به بیش از ۳.۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد. اولین سند نوشته‌شده به زبان چینی از سلسله شانگ می‌آید و اولین سیستم نوشتاری هم به عنوان «خط جیا گو ون» شناخته می‌شود. همانطور که از اسم این نوشته مشخص است، نوشتار این زبان روی استخوان‌های اوراکل نوشته شده بود که برای غیب‌گویی به آتش اضافه می‌شد.
خط زبان چینی امروزی به طور مستقیم از همان «خط جیا گو ون» سرچشمه می‌گیرد و همین است که زبان چینی را به یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های زنده دنیا تبدیل می‌کند. مردم چین به خاطر بزرگی کشورشان همیشه با گویش‌های منطقه‌ای متفاوتی با یکدیگر در ارتباط بودند. با این‌حال، زبان چینی استاندارد یا ماندارین زبان رسمی کشور چین است.
آیا می‌دانستید؟
زبان چینی، هزاران گویش دارد، اما همه آن‌ها به گروه‌های گویش اصلی طبقه‌بندی شده‌اند؛ ماندارین، وو، گان، شیانگ، مین، هاکا، یوه، جین، هویژو و پینگهوا.
۳- زبان سانسکریت
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: هند باستان
تعداد گویشگران فعلی: حدود ۲۴.۸۲۱ (حدود ۱.۱۹۶.۲۲۳ به عنوان زبان سوم مردم)
سانسکریت زبان باستانی است که ریشه‌اش به بیش از ۳.۵۰۰ سال قبل در هند باستان برمی‌گردد. قدیمی‌ترین شکل زبان سانسکریت، سانسکریت ودایی از ریگودا، مهم‌ترین نوشته هند باستان است که هنوز یکی از متون مقدس متعارف هندوئسم به شمار می‌رود. با اینکه هیچ‌کس از این مطمئن نیست که ریگودا در چه زمانی نوشته شده، اما بخش‌های قدیمی این مجموعه به حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
سانسکریت ودایی راهی به زبان سانسکریت کلاسیک بود که دقیق‌تر و ساختار گرامری استانداردی داشت. با اینکه بیشتر مردم امروزه دیگر به زبان سانسکریت صحبت نمی‌کنند، منتها این زبان، زبان مادری حدود ۲۵.۰۰۰ نفر است. سانسکریت هنوز هم به عنوان زبان تشریفاتی و آیینی در قالب آهنگ و سرود در بعضی از مراسم هنودئیسم و برخی از فعالیت‌های بودیسم استفاده می‌شود.
آیا می‌دانستید؟
سانسکریت، ریشه خیلی از زبان‌های پراکریتی مانند هندی، مارتی، بنگالی، پنجابی و نپالی است.
۲- زبان یونانی
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود قرن شانزدهم قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: یونان (به خصوص کرت و قبرس)
تعداد گویشگران فعلی: ۱۳.۵ میلیون نفر
زبان یونانی از قدیمی‌ترین زبان‌های زنده هند-اروپایی است که قدمتش حداقل به قرن شانزدهم قبل از میلاد مسیح می‌رسد. با اینکه جدیدترین اسناد شناخته‌شده از زبان یونانی به قرن شانزدهم قبل از میلاد برمی‌گردد، اما تاریخدانان معتقدند مردم در شبه جزیره بالکان بعد از هزاره سوم قبل از میلاد مسیح یا احتمالا زودتر، به زبان یونانی صحبت می‌کردند. هرچند، متون پیدا شده از آن زمان هنوز رمزگشایی نشده و این می‌تواند مدرک قطعی از این باشد که ریشه زبان یونانی تنها در حدود قرن شانزدهم قبل از میلاد مسیح شروع شده است.
قدیمی‌ترین شکل زبان یونانی، زبان یونانی میسنی است که در اقریطس و قبرس استفاده می‌شده بود. نه تنها زبان یونانی به عنوان یکی از قدیمی‌ترین زبان‌هاست، بلکه یکی از مهم‌ترین زبان‌های طول تاریخ نیز محسوب می‌شود. بسیاری از زبان‌ها کلماتی هم‌ریشه زبان یونانی دارند.
آیا می‌دانستید؟
زبان یونانی همراه با زبان لاتین برای مدت‌های طولانی مورد استفاده قرار گرفته و منبع اصلی از کلمات علمی بین‌المللی است.
۱-مصری (قبطی)
تاریخ قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده: حدود ۲۶۹۰ قبل از میلاد مسیح
کشور / منطقه: مصر
تعداد گویشگران فعلی: نامشخص – امروزه تنها به عنوان زبان عبادی در کلیسای ارتدکس قبطی اسکندریه و کلیسای کاتولیک قبطی استفاده می‌شود.
از آنجایی که مصری‌های امروز به زبان عربی صحبت می‌کنند، زبان قطبی که شکل فعلی زبان مصری است هنوز به عنوان زبان عبادی در کلیسای قطبی استفاده می‌شود. مانند هر زبان دیگری که با ریشه‌های باستانی‌شان متفاوت هستند، زبان قبطیِ امروزی هم به زبان قبطی کهن خود هیچ شباهتی ندارد. اما از آنجاکه زبان قبطی به طور مستقیم از زبان قبطی کهن است، این زبان از قدیمی‌ترین زبان‌های گفتار در دنیا به شمار می‌رود.
جدیدترین جمله کامل شناخته‌شده به زبان قبطی به حدود سال ۲۶۹۰ قبل از میلادی برمی‌گردد و قدمت هیروگلیف قبطی در آرامگاه‌ها هم به بیشتر از ۳۲۰۰ قبل از میلاد می‌رسد. زبان قبطیِ کهن به قبطی میانه، سپس به دموتیک و در نهایت به قبطی تکامل پیدا کرد. مصری‌ها تا حدود قرن هفدهم به زبان قبطی صحبت می‌کردند تا اینکه از چشم افتاد و جایش را به زبان عربی داد.
آیا می‌دانستید؟
با اینکه زبان قبطی به هیروگلیف‌هایش شناخته می‌شود، منتها الفبای آن در واقع از الفبای یونانی ریشه گرفته است.
