تمدن ما

وام‌گیری از یک روایت معاصر برای تبیین یک «مسأله تاریخی» حتما بر اساس روشی علمی نخواهد بود اما اگر برای بررسی آن مساله، این روایت معاصر با یک روایت دیگر اما متعلق به ٥٠٠ سال پیش همسان آید، می‌تواند در تبیین و بررسی مهم قلمداد شود. روایت…

پیشوا و سرابِ اصالت دست نیافتنی؛ اشاراتی درباره مفاهیمی مانند اصالت بیولوژیک نژاد پاکیزه، ایدئولوژی نازی و اهمیت آلمانی بودن. از ویژگی های هیتلریسم در نیمه نخست قرن بیستم آن بود که برخی از گرایش های فکری و ایدئولوژی های علمی و عقیدتی و…

ترقي و پيشرفت پيكرتراشي در قرن پنجم تا حدودي بدان علت بود كه هر هنرمندي به مكتبي وابسته بود و در سلسله طولاني استادان و شاگردان آن مكتب محلي خاص خود داشت. اينان وارث سنن و رموز هنري پيشينيان خود بودند و از تندرويهاي افراد مستقل جلوگيري…

مع هذا نبوغ مردم آتن، كه شكل را بيش از رنگ دوست ميداشت، چنانكه شايسته بود با هنر نقاشي آشنايي نيافت. و حتي در نقاشي عصر طلايي نيز (اگر بتوان از روي مسموعات داوري كرد) بيشتر به مطالعه خطوط و طرحهاي زندگي ميپرداخت تا به ادراك حسي رنگهاي آن.…

تاريخ نقاشي يونان، به نحوي مبهم، به چهار مرحله تقسيم ميشود. در قرن ششم ق‌م، نقاشي اغلب به كار تزيين پشت گلدانها ميرود; در قرن پنجم، در معماري دخالت ميكند و بناهاي عمومي و مجسمه‌ها را آرايش ميدهد; در قرن چهارم، به امور خانگي و فردي ميپردازد;…

گزنوفون در رساله اقتصاد (اكونوميكوس) از قول يكي از اشخاص آن چنين ميگويد: ديدن پاي افزارهايي كه به ترتيب نوعشان در يك رديف قرار گرفته، و تماشاي جامه‌ها و روي اندازهايي كه بر حسب موارد استعمالشان مرتب شدهاند، دلانگيز است; همچنين، مشاهده…

يونانياني كه عاشق زندگيند، از پيري بيمناك و از رسيدن آن بيش از اندازه غمگين ميشوند. ولي، حتي در اينجا نيز، با پيري مزايايي همراه است كه موجب تخفيف آلام آن ميگردد. زيرا كه جسم پير و فرسوده، چون سكه كهنهاي كه به ضرابخانه بازگردد، قبل از…

خانواده يوناني، چون خانواده‌هاي هند و اروپايي، كليتا، از پدر، مادر (و گاه زن دوم)، دختران شوهر نكرده، پسران، غلامان، و زنان و فرزندان و غلامان آن پسران تشكيل ميشود. خانواده پايدارترين و تواناترين تشكيلات تمدن يونان است. زيرا، چه در فلاحت و…

چيزي كه در اين تمدن چون ساير جنبه‌هاي آن شگفتانگيز است، آن است كه بدون دخالت و انگيزش زنان به اوج عظمت رسيده است. عصر پهلواني يونان به ياري زنان شكوهمند شد و در دوران پادشاهان مستبد از بركت وجود آنان درخشندگي شاعرانه و غنايي يافت، ولي از آن…

عشق شاعرانه و به اصطلاح رمانتيك در ميان مردم يونان فراوان است، لكن بندرت موجب ازدواج ميشود. در آثار هومر، نمونه آن بسيار اندك است، و هنگامي كه آگاممنون و اخيلس درباره خروسئيس و بريسئيس و حتي كاساندراي نوميد كننده ميانديشند، محبتشان كاملا…

درخت به عنوان نمادی از زندگی و زایندگی، در میان اسطوره‌ها، افسانه‌ها و قصه‌های عامه همانگونه که هست، بخشنده و مهربان تصویر شده است. از همین‌رو به نظر می‌آید که در نخستین منظومه نمایشی فرهنگ ایران «درخت آسوریک» از زبان درخت، گونه‌ای بخشندگی…

جناب دکتر جوادی یگانه! خلقیات و اخلاق عمومی جامعه در تاریخ اجتماعی، حوزه‌ای جذاب برای برخی اندیشمندان و تاریخ‌نگاران به ویژه سفرنامه‌نویسان بوده است. برآیند کلی اخلاق عمومی جامعه ایران در دوره‌های گذشته از دریچه سفرنامه‌ها اکنون مورد توجه…

در اين محيط امنيت و صلح، ادبيات لاتيني در ايتاليا واپسين شراره‌اش را بركشيد. فلاويوس ماگنوس آورليوس كاسيودوروس (؟480-573) منشي اودوآكر و تئودوريك بود. به پيشنهاد تئودوريك تاريخ گوتها را نوشت؛ منظور از اين تاريخ آن بود كه به روميان مغرور…

هنگامي كه امپراطوري آتيلا به هنگام مرگش در هم ريخت (453)، اوستروگوتهايي كه به دست او منكوب شده بودند استقلال خود را باز يافتند. امپراطوران بيزانس به آنان پول دادند تا ساير بربرهاي ژرمن را به سمت مغرب برانند، پانونيا را به عنوان پاداش به…

چنانكه ديديم، به سال 420، ويزيگوتهاي گل اسپانيا را از واندالها باز گرفتند و آن را به روم دادند. اما روم نتوانست از آن دفاع كند؛ هجده سال بعد، سوئبها از تپه‌هاي شمال باختري سرازير شدند و سراسر شبه جزيره را مورد تاخت و تاز قرار دادند.…