تبريز از شهرهای باستانی جهان

شهري به قدمت ٣٥٠٠ سال

ايران يكي از مهدهاي تمدن خيز جهان باستان محسوب مي گردد. اين سرزمين به علت قدمت تاريخي و تمدن هاي موجود آن، اهميت بسزايي براي فرهنگ بشري دارد. تمدن هاي ايلام، شهر سوخته، حسنلو،… نمونه اي از تمدن هاي ديرينه و پربار اين منطقه از جهان به شمار مي روند كه رازهاي اين تمدن ها به كمك باستان شناسان خارجي و ايراني تا حدودي براي جهان علم آشكار شده و سعي و كوشش براي شناسايي كامل آنها امروزه نيز ادامه داشته و از مباحث جدي دانشمندان به شمار مي رود.
يكي ديگر از اين مناطق تاريخي و باستاني ايران، شهر تبريز است كه تا اين اواخر از قدمت آن اطلاع دقيقي در دست نبود و لذا سخنان ضد و نقيضي در مورد سابقه آن مطرح مي شد، اما كشف آثاري از دوران باستان در مركز اين شهر ]اطراف گؤي مچيد= مسجد كبود[ توجه باستان شناسان را به اين منطقه از آذربايجان معطوف كرده و اين شهر را در رده يكي از قديمي ترين شهرهاي جهان، درآورده است. لازم به تذكر است كه قبل از اين كشفيات، تاريخ تبريز آن چنان روشن نبود و تنها دليل بر وجود اين شهر در دوره باستان، كتيبه سارگن دوم، پادشاه آشوري ٧١٤) ق.م( و برخي اطلاعات جسته و گريخته بود، اما يافته هاي گوي مسجد دنياي پررمز و رازي را در مقابل چشم محققان گشوده است. اين حفريات كه تاكنون در چند مرحله انجام گرفته، منجر به كشف چندين گور باستاني با ابزارهاي مختلف در اطراف اين مسجد تاريخي گرديده است. در اين زمينه دكتر نوبري استاد دانشگاه تربيت مدرس تهران و سرپرست گروه باستان شناسي مستقر در اطراف ]مسجد كبود[ در پايان مرحله دوم حفريات به خبرنگار روزنامه همشهري )مورخه دوشنبه ٢٥ مهر (١٣٧٩ مي گويد: از سال گذشته [١٣٧٨] تاكنون ٤٧ قبر متعلق به هزاره اول پيش از ميلاد در محوطه اي به وسعت ٢٠٠ متر مربع مورد كاوش قرار گرفته است، از اين گورها مواد فرهنگي گوناگون از جمله ظروف سفالي خاكستري و نخودي، اشيائ مفرغي، وسايل تزئيني نظير سنجاق سر، النگو و… به دست آمده كه برخي از آنها در زمره آثار منحصر به فردي مي باشد كه تاكنون در هيچ كجاي ايران يافت نشده است.
در مورد هويت صاحبان اين تمدن كهن، يكي از كارشناسان باستان شناسي مستقر در اطراف گوي مسجد در مصاحبه با روزنامه رسالت )مورخه شنبه ١ خرداد، ١٣٧٨ ويژه نامه آذربايجان شرقي…( معتقد است كه وجود سفال نخودي در كنار اجساد نشان دهنده اين نكته است كه فرهنگ بومي منطقه و صنعت آن دوران مبتني بر همين نوع سفال بوده است اما بوميان منطقه چه كساني بودند؟ اين سؤالي است كه تاكنون از طرف باستان شناسان بدان پاسخ روشني داده نشده است و شايد با اطلاعات به دست آمده و با نظر كارشناسان، بعدها اين مهم تا حدودي روشن شود. در مورد اقوام و بوميان منطقه در دوران باستان، دكتر زرين كوب در كتاب تاريخ در ترازو ص ١٧٠ مي نويسد: تاريخ ايران نه از عهد كوروش و حتي دياكو آغاز مي شود و نه حتي از عهد ورود آرياها به فلات و يا دوران جدايي ايراني ها از هندي ها، گذشته از تاريخ خود آرياهاي ايران، تاريخ اقوام و نژادهايي هم كه قبل از مهاجرت آرياها در اين سرزمين فلات گونه مي زيسته اند، امروز از پرتو كلنگ معجزه گر باستان شناسان مكشوف است… آنچه در سيلك و حسنلو ]در آذربايجان[ نيز به دست آمده است ادامه اين تمدن هاي بدوي و كهنسال را در زمان هاي قبل از ورود آرياها نشان مي دهد. لازم به ذكر است كه در دوران باستان، دولت هايي نظير اورارتو و مانا در منطقه آذربايجان حضور داشته اند.از مسايل قابل تامل در مورد اين بوميان منطقه، باور و اعتقادات اين اقوام باستاني است و آن اعتقاد به حيات مجدد پس از مرگ است، زيرا طرز قرار گرفتن اجساد به شكل چمباتمه اي، با نحوه استقرار جنيني در شكم مادر، كه در اين حفريات به دست آمده، حكايت از آن دارد كه ساكنان باستاني تبريز، معتقد به حيات دوباره بعد از مرگ بوده اند كه ظروف همراه با غذا در كنار اين اجساد، تاييد كننده اين نظر است.
گفتني است كه در تابستان سال١٣٨١ فصل جديد كاوش باستان شناختي در محوطه باستاني گؤي مچيد ]مسجد كبود[ تبريز، آغاز و بعد از چند هفته فعاليت، به كار خود پايان داد، در اين فصل، باستان شناسان به دنبال پاسخگويي به ابهامات موجود درباره اين گورستان باستاني از جمله وابستگي هاي قومي و ارتباطي اقوام ساكن در ٣٥٠٠ سال پيش و چگونگي شكل گيري فرهنگ منطقه بودند. دكتر نوبري، استاد دانشگاه تربيت مدرس تهران، در اين زمينه در مصاحبه با روزنامه آفتاب يزد، سه شنبه ٢٩ مرداد ١٣٨١ مي گويد: طي سه فصل حفاري در محوطه باستاني مسجد كبود،

باستان شناسان در عمقي نزديك به ١٠ متر پائين تر از سطح خيابان به ٨٨ گور باستاني دست يافتند. تمامي اسكلت هاي اين قبور به صورت جنيني با چمباتمه اي در جهت شرق به غرب دفن شده و احتمال مي رود تا با بررسي كميت و كيفيت سفالينه ها و مواد فرهنگي از جمله جنس، فرم و نقوش آنها، بتوان وابستگي هاي قومي و ارتباطي اقوام ساكن در تبريز ٣٥٠٠ سال پيش را شناسايي كرد و بالاخره اين كه سرپرست حفاري در مصاحبه با يكي از روزنامه هاي محلي از پايان يافتن چهارمين فصل كاوش در اطراف اين مسجد باستاني خبر داده در مورد كشفيات جديد به مقدار زيادي اشياي مفرغي، استخواني و نيز سفال كه از كاوش قبور به دست آمده، اشاره كرده و اعلام مي كند كه هنوز آثار زيادي در محوطه مسجد كبود نهفته است كه اميد مي رود در فصل هاي بعدي كاوش ها، از دل خاك بيرون آورده شود. به هرحال حفريات باستان شناسي مسجد كبود نشان مي دهد كه تبريز يكي از شهرهاي تاريخي جهان است، شهري كه به علت عدم كاوش هاي علمي، تا اين اواخر قدمت آن زياد روشن نبود، لذا راجع به آن افسانه سرايي هاي زيادي مي شد. اميد است كه با تلاش هاي بي وقفه مسئولين امر، اين حفريات شتاب بيشتري بيابد و در نقاط ديگر اين شهر تاريخي نيز، عمليات باستان شناسي انجام گيرد تا قدمت اين شهر باستاني و اسرار تمدن آن به طور علمي و دقيق براي جهان علم آشكار شود.
نشريه: همشهري،شماره نشریه: 26/5/83
مجيد رضازاد عموزين الديني

ممکن است شما دوست داشته باشید
عضویت
اطلاع از
guest

31 نظرات
پرامتیازترین
جدیدترین قدیمی‌ترین
بازخورد درون خطی
دیدن تمامی دیدگاه ها
mostafa

بیایم ایران را بسازیم

بابک پاکدامن سردرود

مصطفی گرامی، ساختن ایران بی شناخت کیستی خودمان اگر هم شدنی باشد، دشوار است. دشمنان ایران زمین بویژه روس و انگلیس پیوسته چشم آز بر جای جای میهنمان داشته اند: هوراسان (خراسان)، گیلان و مازندران، گرگان، آدورپایگان (آذربایجان)، گُردستان (کردستان)، خوزستان، سیستان و بلوچستان. گواه درستی این سخن این است که زمینی بزرگتر از پهنه کیشوَر (قاره) ووروبَرشت (اروپا) را از مام میهن پاکمان جدا کردند که شدنی نبود مگر با فریبکاری انگلستان و کوشش بیگانه پرستان درون میهنمان، و آزمندی روسها. اکنون هم از ترس یکپارچگی مردم ایران زمین و کامیابی آنان در شناخت بیگانه پرستان و بیگانگان، در… مطالعه بیشتر »

علي

با سلام انقدر درباره قدمت تبريز مبالغه نكنيد كهن ترين شهر جهان شهر سوخته است.قابل توجه تبريزيان محترم:قدمت ارسباران و اهر و ورزقان خيلي خيلي بيشتر از تبريز است قدمت قوشا داش ورزقان به بيش از 12000هزار سال ميرسد. روستايي است در ورزقان بخش خاروانا (بنام سقاي )كه جد اعلاي علامه جعفري هم اهل روستاي سقاي بوده اند.قدمت روستاي سقاي حدود 12000الي 15000 هزار سال است .شما تبريزيان متعصب كور چشمان خود را باز كرده و تاريخ سراسر عزت ارسباران و قره داغ را مشاهده كنيد.در ضمن هر كسي كه به درجه اي از مقام رسيده لطفا به خودتان نچسبانيد(علامه… مطالعه بیشتر »

حمید

 با سلام به همه انسانهای با مرام. من که خودم یک ترک هستم نمی دونم از کجا شروع کنم فقط اینو میدونم که ایران یا اذربایجان از پایه مشکل دارند. چون بنده خودم از روستاهای اطراف تبریز هستم وقتی به تبریز میریم می گن دهاتیه وقتی به تهران میریم میگن ترک فلان پس به این نتیجه میرسیم که تاریخ ایران و یا اذر بایجان چند هزار ساله به درد لای درز میخوره.    قضاوت با شما

mandana

ey val aaliye
matlabetoon jaleb bood

حسن

باسلام.خیلی داریم تبریز رو بزرگ جلوه میدیم.تاریخ 3500ساله وچه وچه فکرمیکنم روستاهای اطراف تبربز مخصوصا اهر وکلیبر ورزقان قدمت شون از تبریز خیلی بیشتر پس خواهشن واقعیت رو بگید.شاه های قاجار به اندازه ابروی ترک ها رو بردن زیاد از قدمت حرف نزنید

یاشار

قاجاریان مشهدی بودن قوم قاجار مال استرآباد مشهد بود و که بعد ها به تهران رفتند و اونجا رو پایتخت کردند تهرانیای اصیل همون قاجار هستند پس به تبریز ربطش نده
همون قاجار هم ازربایجان رو تکه تکه کردو به روسیه فروخت و بعد اینکه ارتش تبریز 5 سال مقاومت کرد و بی غیرتای پارس تو خونشون قایم شده بودند و دست آخر برای اینکه تهران نیفته دست روسیه آزربایجان تکه تکه شد
آبروی شماست قاجار نه ما

بابک پاکدامن سردرود

دوست گرامی، من درباره این که ریشه قاجار به کجا می رسد، دانشی ندارم، با این همه آنان به زبان تورکی سخن می گفتند. باید این را هم بگویم که زبان راستین خود مردم آدورپایگان (آذربایجان) زبان تورکی نبوده است و زبان پارسی پهلوی بوده است و ایز (حتّی) زبان مردم ترکیه هم تورکی نبود، و ترکیه بخشی از آن ایران باستان و بخشی از آن روم باستان و باج گذار آن بوده است. شما اگر به نخشگ (نقشه) ترکیه نگاه بفرمایید، به درستی این سخن من پی خواهید برد. نه دربار قاجار و نه مردم آدورپایگان کوتاهی نکردند، که… مطالعه بیشتر »

HAMED

KHOB BOD FAGHAT AKS NADASHT

آتیلا

تبریز شهری به قدمت تاریخ. آقای حسن خفه شو و زر اضافی نزن در مورد قاجار و تبریز حرف نزن. ایران کجا بود که آبروش کجا باشه
تا تاریخ یادشه غزنویان.سلجوقیان.خوارزمشاهیان.آق و قره قویونلوها. صفویه
افشاریه.قاجاریه همه ترک بودن و تو تاریخشون خبری از نام ایران نیست. این نام بعد رضا شاه ملعون به وجود اومد. و تاریخ قلابی شما با توهماتتون مشغول باشین و ایران ایران کنین. یاشاسین آذربایجان یاشاسین ترک دونیاسی.

محمد

صفویان اردبیلی بودندنه تبریزی.

بابک پاکدامن سردرود

آتیلای گرامی که به گمان می رسد نامتان را خودتان برگزیده باشید، این که نوشته اید که پادشاهان غزنوی، سلجوقی، خوارزمی، و قویونلوها و صفوی ترک بودند، درست است. چون آنان پیش از تاخت اعراب به ایران کوچیدند و یا پس از تاخت اعراب برای آنان کارگزاری کردند. تا این جا درست است. با این همه، مردم آدورپایگان (آذربایجان) بر پایه هشت چیم (دلیل) که نوشته ام و در زیر آمده است، به زبان پارسی پهلوی سخن می گفته و می نوشته اند و می سروده اند و آریایی و تورک و مغول نبوده اند. شاید بهتر باشد بیشتر بررسی… مطالعه بیشتر »

فریبا

بنظر من زیاد نباید در مورد گذشته و قومیت تعصب نشان داد با گذشت سالهای زیاد وادغام و قاطی شدن قومیتها در همدیگر فقط ازمایش geneticمشخص میکند که واقعا اجداد ما از چه قوم و زبانی بوده اند. همین که میدانیم یک ترک هستیم کافیست و باید بفکر اعتلای فرهنگی ومفید بودن جامعه خود باشیم با حفظ و گسترش اداب رسوم خود بشکل صحیح

بابک پاکدامن سردرود

خانم فریبا نام زیبایی دارید که پارسی پهلوی است و همان فریباگ آی (یعنی) فریبنده و دلربا است. سخنتان نیز تا اندازه ای درست است. دشواری آن جا است که خودتان را ترک می دانید، نه هم میهن گرامی زبان مادری داستانیگ (تاریخی) ما زبان پارسی پهلوی بوده است و اگر خودمان را نشناسیم، بیگانه و بیگانه پرست از ناآگاهیمان بهره ها خواهد برد. پس، خواهش می کنم چند نوشته ای را که من در این تارنما نوشته ام، به ویژه پیشترین نوشته ام را بخوانید و برای دوستانتان نیز بفرستید تا همه آگاه باشیم که دانایی توانایی است، و… مطالعه بیشتر »

مسعود

عصر جاهلیت تموم شده همه میدونن تبریز چیه و کجاست لازم نیست با جاهای دیگه مقایسه بشه یاشاسن آذربایجان

بابک پاکدامن سردرود

مسعود گرامی، نوشته های مرا و بویژه پیشترین نوشته مرا بخوانید. سپاسدارم.

akbar

/

هاست لینوکس

ممنونم بابت مطالب مفیدی که قرار میدید!

هاست ویندوز

بسیار عالی!
سپاسگزارم بابت زحماتی که میکشید و مطالبی که در سایت قرار میدید.

حیدری

تبریزبعدازحمله مغول ابادوبزرگ شدچون مغولان راپذیراشد.
قبل ازحمله مغول مرکزایالت اذربایجان توزمان ساسانیان ازساوه تاارمنستان شهراردبیل بوده که بوسیله مغولهاباخاک یکسان شدوبعدهازلزله272شمسی شهراردبیبل 150هزارکشته داده”موسسات بین الملی لرزه نگاری تاییدکردند.تبریزاونزمان بی اهمیت بوده منبع تاریخ البلدان”اصطخری.

بابک پاکدامن سردرود

آقا و یا خانم حیدری، تبریز پذیرای مغول نشد، که مغول با تیر و شمشیر و خونریزی و درنده خویی جایی برای پدیریفتن (پذیرفتن) نداشت. نام های بیشتر روستاگ های (شهرهای) آدورپایگان (آذربایجان) نیز پارسی پهلوی هستند و اردویل و تاوریز/ تاوریژ/تابریز/ تبریز هر دو نام پارسی پهلوی دارند. همه مردم ایران در هر استان و روستاگی که باشند، هم میهن، دوست و همیار و مهرورز همدیگر هستند. مگر در زمین لرزه کرمانشاه، همه آشفته و اندوهگین نشدند و به یاری نشتافتند؟ در زمین لرزه بم؟ گیلان؟ ورزگان؟ در جنگ هشت ساله؟

قره داغی

ماتورکهاخودمان میدانیم که دونامداراذربایجان شهریاراصالتااهل روستاهای بستان ابادوستارخان ازاهالی روستاهای ورزقان بوده نه تبریزی

بابک پاکدامن سردرود

هشت چیم (دلیل) برای پارسی پهلوی بودن زبان مادری راستین مردم آدورپایگان (آذربایجان) این هشت چیم در زیر آورده می¬شوند: 1. نخست به خودمان خوب بنگریم: ما آدورپایگانیان نه مانند مغول¬ها از نژاد زرد و زردپوستیم، و نه چشمان باریک و کشیده ای مانند آنان داریم و گیسوان مردم آدورپایگان نیز مانند گیسوان نژاد مغول بلند و باریک نیست. زبان مغول ها زبان ترکی است و پایتخت مغولستان نیز نامی ترکی دارد اولان باتور/ باتیر با شنزار بودن زمین های آن بخش و فرو رفتن در شنزار در پیوند است. به نَخشَگ (نقشه) نگاه کنید، جای سم اسبان مغول ها… مطالعه بیشتر »

بابک پاکدامن سردرود

با درود بر همه شما هم میهنان گرامی، خواهشمند است تنها به دشنام دادن و ناسزا گفتن و یا پافشاری بر رای خود نپردازید. همه شما در گام نخست مردم (انسان) هستید، پس به همدیگر ارج بنهید. خواهش می کنم نوشته های مرا بخوانید و نیک بیندیشید که آیا سخن من نادرست است یا درست؟ روشن است که در زمان های پیشتر نیز مردمانی در ایران و در آدورپایگان (آذربایجان پس از تاخت اعراب) نیز می زیسته اند، با این همه نام های روستاگ های (شهرهای) داستانیگ (تاریخی) آدورپایگان، ایز (حتّی) نام های پیشینی که ما می شناسیم، نیز بیشتر… مطالعه بیشتر »

بابک پاکدامن سردرود

دانستن داستان (تاریخ) و کیستی (هویّت) خود یک کار بایسته است، و مردمی که به درستی خود را نشناسند و داستان خود را ندانند، چون رستم و سهراب به جان خود خواهند افتاد و سرانجام انگشت پشیمانی بر دهان خواهند نهاد که چه کردند؟ مردم باید زبان و فرهنگ و داستان و کیستی خود را بدانند. هیچ چیزی را بی اندیشه و بی چیم (دلیل) نپدیرند (نپذیرند) و پندار، گفتار و کردار نیک داشته باشند. مردمی که گرفتار نان شب بشوند و تا چه خورم صیف و چه پوشم شتا، اندیشیدن نتوانند کرد و دستمایه بیگانگان و بیگانه پرستان خواهند… مطالعه بیشتر »

ناصر

کشفیات انجام شده در حوالی مسجد کبود نشون دهنده تاریخ بسیار قدیمی این شهر هست ، حتی برخی معتقدند بهشت عدن که آدم و حوا روزی از اون رانده شدند در ناحیه هست که امروز تبریز روی ان بنا شده ، مستند علمی هم برای اثبات این ادعا تهیه و از یکی از شبکه های عملی چخش شده که می شه با جستجو در اینترنت پیداش کرد ، بر اساس ادعای دانشمندی که این نظریه رو ارائه داده ، آدم و حوا پس از رانده شدن از این بهشت به به سمت جنوب حرکت می کنند و به بخش می… مطالعه بیشتر »

بابک

آدم و حوا، بر پایه ساعت مولکولی و سنگواره شناسی گونه های انسان بخرد و دیگر گونه های نخستیان از آفریقا سرچشمه گرفته اند و سپس به دیگر قاره ها مهاجرت کرده اند. با Human and evolution جستجو نمایید و از دیدن نقشه ها و خواندن مقالات در این باره خوش باشید.

بابک

بچه فارس مادر به خطا رفته .تو از قدمت چی حالیته .

بابک پاکدامن سردرود

آی که این چنین زشت با هم میهنت سخن می نویسی، من همنام تو هستم و هم میهنت. هیچ می دانی که بابک معرّب پاپک است و نام پارسی پهلوی است با چیم (معنی) پدر کوچک، و نام سردار ساسانی پاپک خررمدین است که با زن و بچه و نوزاد بیست و سه سال برای پاسداری از تاخت و بیدادگری اعراب در گرمای تابستان و برف و کوران زمستان در بالای دژها ماند تا ایران و ایرانی را پاس بدارد؟ پس از چه روی بدی می کنی؟ کو پندار؟ کو گفتار؟ و گو کردار نیکت؟ که با هم میهنت و… مطالعه بیشتر »

آتیلا

تبریز شهری به قدمت تاریخ. آقای حسن خفه شو و زر اضافی نزن در مورد قاجار و تبریز حرف نزن. ایران کجا بود که آبروش کجا باشه
تا تاریخ یادشه غزنویان.سلجوقیان.خوارزمشاهیان.آق و قره قویونلوها. صفویه
افشاریه.قاجاریه همه ترک بودن و تو تاریخشون خبری از نام ایران نیست. این نام بعد رضا شاه ملعون به وجود اومد. و تاریخ قلابی شما با توهماتتون مشغول باشین و ایران ایران کنین. یاشاسین آذربایجان یاشاسین ترک دونیاسی

بابک

ایران همان نام خاکی است که آرامشگاه نیاکان من و تو است، همان زادگاه توست، زادگاه بابک خررمدین و مازیار، زادگاه عمرخیام و فردوسی و سعدی، زادگاه بزرگمهر و انوشیروان و بهرام و خسرو، زادگاه خسرو و شیرین و پروین، زادگاه آریوبرزن و ماهک و یوتاب، زادگاه زرتوخشت، زادگاه ستارخان و باقرخان، زادگاه میرزاخانی و هشترودی، مولوی و بوعلی سینا و فارابی و رازی و جوزجانی، زادگاه کوروش و داریوش، زادگاه مانی و مزدک، و و و. تو ایرانی نیستی؟ ایرانی کویری که درازای کاریزهای آن می گویند چند برابر پیرامون کره زمین است و این کاریزها را ایرانیان برای… مطالعه بیشتر »