جدول زمان بندی شدۀ شاهان ساسانی
جدول زمان بندی شدۀ شاهان ساسانی :
| بابک | در بخشی از ایالت پارس امارت داشت | |
| شاپور | در پارس امارت داشت | از ۲۱۱ تا ۲۱۲ میلادی |
| ۱ ) اردشیر یکم (پاپکان) | در پارس امارت داشت
نبرد با اردوان پنجم و کشتن اردوان شاهنشاهی اردشیر جنگ اردشیر با رومیان |
از ۲۱۲ تا ۲۲۶ میلادی
از ۲۲۴ تا ۲۲۶ میلادی از ۲۲۶ تا ۲۴۱ میلادی از ۲۲۸ تا ۲۳۲ میلادی |
| ۲ ) شاپور یکم | زمان پادشاهی
جنگ اول شاپور با روم (گوردین)[۱] جنگ دوم شاپور با روم و اسیر شدن والرین[۲] مانی مذهب خود را آشکار کرد |
از ۲۴۱ تا ۲/۲۷۱ میلادی
از ۲۴۱ تا ۲۴۴ میلادی ۲۵۸ تا ۲۶۰ میلادی ۲۴۲ میلادی |
| ۳ ) هرمزد یکم | زمان پادشاهی | از ۲/۲۷۱ تا ۲۷۲ میلادی |
| ۴ ) بهرام یکم | زمان پادشاهی
در زمان پادشاهی بهرام، رومیان دولت تَدمُر[۳] را منقرض کردند. |
از ۲۷۲ تا ۲۷۵ میلادی |
| ۵ ) بهرام دوم | زمان پادشاهی | از ۲۷۵ تا ۲۸۲ میلادی |
| ۶ ) بهرام سوم | تنها چهار ماه پادشاه بود | در سال ۲۸۲ میلادی |
| ۷ ) نرسی | زمان پادشاهی
شکست دادن گالریوس سردار سپاه روم |
از ۲۸۲ تا ۳۰۱ میلادی
در سال ۲۹۶ میلادی ۲۹۷ میلادی |
| ۸ ) هرمزد دوم | زمان پادشاهی
وی در جنگ با اعراب کشته شد |
از ۳۰۱ تا ۳۱۰ میلادی |
| ۹ ) آذرنرسی | زمان پادشاهی | در سال ۳۱۰ میلادی |
| ۱۰ ) شاپور دوم (بزرگ ذوالاکتاف) | زمان پادشاهی
نبرد اول شاپور با روم نبرد شاپور با هونها و پیروزی شاپور نبرد دوم شاپور با رومیان صلح رومیان با ایران و بازپس دادن پنج ولایت مهم که در زمان نرسی فتح کرده بودند نبرد شاپور با رومیان بر سر ارمنستان و گرجستان و معاهده عدم دخالت ایران و روم در ارمنستان و گرجستان |
از ۱۰/۳۰۹ تا ۳۷۹ میلادی
از ۳۳۸ تا ۳۵۰ میلادی از ۳۵۰ تا ۳۵۷ میلادی از ۳۵۹ تا ۳۶۳ میلادی ۳۶۳ میلادی
۳۷۶ میلادی |
| ۱۱ ) اردشیر دوم (نیکوکردار) | زمان پادشاهی | از ۳۷۹ تا ۳۸۲ میلادی |
| ۱۲ ) شاپور سوم | زمان پادشاهی
تقسیم ارمنستان بین ایران و روم |
از ۳۸۲ تا ۳۸۸ میلادی
از ۳۸۴ تا ۳۹۰ میلادی |
| ۱۳ ) بهرام چهارم (کرمانشاه) | زمان پادشاهی | از ۳۸۸ تا ۳۹۹ میلادی |
| ۱۴ ) یزدگرد یکم (بزه کار) | زمان پادشاهی
آرکادیوس[۴] ولیعهد خود تئودوزیوس[۵] را به یزدگرد سپرد و یزدگرد او را سرپرستی کرد تا به تخت سلطنت رومیان نشست |
از ۳۹۹ تا ۴۲۰ میلادی |
| ۱۵ ) بهرام پنجم (گور) | زمان پادشاهی
نبرد بی فرجام بهرام با بیزانس و عقد پیمان صلح با رومیان نبرد با هیاطله و شکست دادن آنها |
از ۴۲۰ تا ۴۳۸ میلادی
در سال ۴۲۱ میلادی در سال ۴۲۵ میلادی |
| ۱۶ ) یزدگرد دوم | زمان پادشاهی مسائل مذهبی در ارمنستان | از ۴۳۸ تا ۴۵۷ میلادی |
| ۱۷ ) هرمزد سوم | زمان پادشاهی | از ۴۵۷ تا ۴۵۹ میلادی |
| ۱۸ ) پیروز یکم | زمان پادشاهی
وی در نبرد با هیاطله کشته شد |
از ۴۵۹ تا ۴۸۳ میلادی |
| ۱۹ ) بلاش | آشتی با هیاطله، رسمی شدن مسیحیت در ارمنستان و گرجستان
زمان پادشاهی |
از ۴۸۳ تا ۴۸۷ میلادی |
| ۲۰ ) قباد یکم (کوات، کواذ) | زمان پادشاهی الف:
قیام مزدک خلع قباد از سلطنت و فرار او از زندان و رفتن به نزد هیاطله |
از ۴۸۷ تا ۴۹۸ میلادی
۴۹۸ میلادی |
| ۲۱ ) جاماسپ
قباد یکم (کوات، کواذ) |
زمان پادشاهی
زمان پادشاهی ب : نبرد با بیزانس، فتح دیاربکر و صلح با بیزانس نبرد با هیاطله و شکست دادن آنان نبرد با اقوام شرقی، حمایت ماساژتها و هونها از بیزانس عهدنامۀ استاتوکو[۶] و بازگشت طرفین به موقعیت پیش از جنگ |
از ۴۹۸ تا ۵۰۲ میلادی
از ۲/۵۰۱ تا ۵۳۱ میلادی ۵۰۳ میلادی
از ۵۰۳ تا ۵۱۳ میلادی
۵۳۱ میلادی |
| ۲۲ ) خسرویکم | زمان پادشاهی | از ۵۳۱ تا ۵۷۹ میلادی |
| (انوشیروان، دادگر) | قلع و قمع مزدکیان، اصلاحات نظامی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی
صلح با بیزانس نبرد اول با بیزانس، بیزانس متعهد پرداخت غرامت به ایران شد نبرد دوم با بیزانس بر سر لازیکا[۷]، متارکه جنگ، صلح پنجاه ساله با بیزانس و پرداخت غرامت بیزانس به ایران، نبرد با هیاطله و تقسیم سرزمین آنها میان ایران و ترکان لشگرکشی به یمن و اخراج حبشیها، جنگ با ترکان، عقب نشینی خاقان ترکستان نبرد سوم با بیزانس، و درگذشت انوشیروان |
۵۳۲ میلادی
۵۵۷ میلادی ۵۵۷ میلادی
۵۷۰ و ۵۷۱ میلادی از ۵۷۲ تا ۵۷۹ میلادی |
| ۲۳ ) هرمزد چهارم (ترک زاد) | زمان پادشاهی | از ۵۷۹ تا ۵۹۰ میلادی |
| نبرد با بیزانس، جنگ با ترکان و شکست ترکان از بهرام چوبین سردار سپاه ایران، کشته شدن خاقان ترکستان به اسارت ایرانیان درآمدن پسر خاقان، ترکان باجگذار ایرانیان شدند | ||
| ۲۴ ) خسرو دوم (پرویز) | زمان پادشاهی | از ۵۹۰ تا ۶۲۷ میلادی |
| یاغی شدن بهرام چوبین بر خسرو، رفتن خسرو به بیزانس و بازگشت همراه با سپاه به ایران،
فوت موریس[۸] قیصر بیزانس و به رسمیت نشناختن خسرو فوکاس[۹] را به امپراطوری روم، جنگهای متعدد خسرو با بیزانس فتوحات خسرو، تسخیر آسیای صغیر، سوریه، مصر به دست شهربراز و شاهین سردار ایرانی، آوردن صلیب مقدس مسیحیان به ایران، لشگرکشی هراکلیوس[۱۰] به ایران و پیروزیهای قیصر، محاصره قسطنطنیه توسط او به دستیاری شاهین سردار ایرانی. فوت شاهین، حمله هراکلیوس به دستگرد خلع و قتل خسرو پرویز |
از ۶۰۳ تا ۶۱۷ میلادی
از ۶۲۲ تا ۶۲۷ میلادی
از ۶۲۶ تا ۶۲۷ میلادی
از ۶۲۶ تا ۶۲۸ میلادی |
|
| ۲۵ ) قباد دوم (شیرویه) | زمان پادشاهی
استرداد صلیب مقدس مسیحیان به رومیان |
۶۲۷ تا ۶۲۹ میلادی |
| ۲۶ ) اردشیر سوم | زمان پادشاهی | ۶۲۹ میلادی |
| ۲۷ ) خسرو سوم | زمان پادشاهی | ۶۲۹ میلادی |
| ۲۸ ) جوانشیر | زمان پادشاهی | ۶۲۹ میلادی |
| ۲۹ ) بوران دخت | زمان پادشاهی
صلح نهایی با بیزانس و حفظ نصیبین برای ایران |
۶۳۰ میلادی
۶۳۰ میلادی |
| ۳۰ ) گشنسپ بنده | زمان پادشاهی | ۶۳۱ میلادی |
| ۳۱ ) آذرمیدخت | زمان پادشاهی | ۶۳۱ میلادی |
| ۳۲ ) هرمزد پنجم | زمان پادشاهی | ۶۳۱ میلادی |
| ۳۳ ) خسرو چهارم | زمان پادشاهی | ۶۳۱ میلادی |
| ۳۴ ) پیروز دوم | زمان پادشاهی
پدرش مهرگشنسب نوادۀ قباد اول و مادرش چهاربخت نوادۀ خسرو اول (انوشیروان) بود |
۶۳۱ میلادی
۶۳۱ میلادی |
| ۳۵ ) خسرو پنجم (خورزاد، فرّخ زاد) | زمان پادشاهی | ۶۳۱ میلادی |
| ۳۶ ) یزدگرد سوم | زمان پادشاهی
نبردهای مرزی با مسلمین (زنجیر، پل، بویب و…) نبرد قادسیه و تسخیر مدائن توسط مسلمین جنگ جلولا یزدگرد سفیری به چین فرستاد و از فغفور چین یاری طلبید جنگ نهاوند کشته شدن یزدگرد و انقراض سلسله ساسانی فغفور چین پیروز پسر یزدگرد را به عنوان شاه ایران به رسمیت شناخت پیروز به چین رفت و اجازه تأسیس آتشکده را در شانگهای (چان گای) از فغفور گرفت. |
از ۲/۶۳۱ تا ۶۵۲ میلادی
از ۶۳۴ تا ۶۳۶ میلادی
۶۳۶ میلادی ۶۳۸ میلادی
۶۳۸ میلادی ۶۴۲ میلادی ۶۵۲ میلادی
۶۷۴ میلادی |
زمام دارانی که از سلسله ساسانی نبودند
| ۱ ) خسرو | بهرام پنجم (گور) تخت شاهی را پس گرفت | ۴۲۰ میلادی |
| ۲ ) بهرام ششم (چوبین) | که پس از به تخت نشستن بهرام ششم خوانده شد و چند ماه بیشتر پادشاه نبود | ۵۹۰ میلادی |
| ۳ ) بیستام (ویستهم، گستهم) | در خطّۀ ماد به مدت چهار سال اعلام خودمختاری کرد | از ۵۹۲ تا ۵۹۶ میلادی |
| ۴ ) شهربراز | دو ماه سلطنت کرد، مصر، سوریه و آسیای صغیر را به رومیان برگرداند | ۶۲۹ میلادی |
[۱] . Gordianus.
[۲] . Valerianus.
[۳] . Tadmor.
[۴] . Arcadius.
[۵] . Theodosius.
[۶] . Statoko.
[۷] . Lasika.
[۸] . Maurikius.
[۹] . Fukas.
[۱۰] . Heraclius.
منبع : کتاب تاریخ ایران در دوره ساسانیان
نویسنده : دکتر اردشیر خدادادیان
نشر الکترونیکی سایت تاریخ ما
مطالب شما را بسیار دوست میدارم و تمام ایمیلهایتان را نگه میدارم تا چندبار بررسی کنم و در یادم نگه دارم و البته امیدوارم که همه آنها درست باشد.
سپاس از تلاشهای سودمندتان
از شما واز زحماتتون تشکر میکنم سایت و کانال بسیار زیبایی دارید
در یه کلام عشق منی اسطوره ای از پارسیان