کهن ترین شهرهای جهان کدامند؟
کهن‌ترین شهرهای جهان در بین‌النهرین باستان دوره نوسنگی به وجود آمده و شکوفا شده بودند. با اینکه دیگر اثری از بسیاری شهرهای باستانی دیده نمی‌شود، منتها شهرهای تاریخی هنوز وجود دارند که پایتخت تمدن‌های بزرگی محسوب می‌شدند و به شهرهای امروزی توسعه پیدا کرده‌اند. پیشینه تمام این شهرها را فراموش نکنید که با تاریخ غنی و بسیاری از خرابه‌ها و یادبودهایش هنوز سرپا مانده‌اند و هزاران گردشگر سالیانه از آن‌ها بازدید می‌کنند.
۱۰- دمشق، سوریه
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۳۰۰۰ – ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۲.۰۷۹.۰۰ (تخمین سال ۲۰۱۹ میلادی)
مساحت کلی: ۴۱ مایل مربع (۷۷ کیلومتر متربع)
دمشق، پایتخت امروزی و بزرگ‌ترین شهر سوریه، یکی از کهن‌ترین شهرهای باستانی جهان در غرب آسیا محسوب می‌شود که در دوران باستان و در عصر امروز یک مرکز تجاری و فرهنگی مهمی در منطقه غرب آسیا به حساب می‌آمد و همچنان می‌آید. با اینکه هیچ‌کس از زمان تبدیل شدن این شهر به سکونتگاه انسان‌ها خبر ندارد، اما باستان‌شناسان بیشتر روی این موضوع توافق کردند که حدود حداقل هزاره سوم قبل از میلاد مسیح اولین ساکنان در این شهر ساکن شدند.
هرچند احتمال دارد انسان‌ها مدت‌ها قبل از آن زمان در این شهر زندگی می‌کردند و شواهد باستان‌شناسی هم نشان می‌دهد در اوایل ۱۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در خارج از دمشق ساکن بودند.
با این اوصاف که چه زمانی اولین ساکنان در شهر دمشق ساکن شدند، بهتر است بدانید که شهر مهمی برای اقوام مختلف بوده که هوس اشغال آن را در سر داشتند؛ از یونانیان و رومی‌ها و مسلمانان عرب بگیرید تا ترک‌های سلجوقی و ترک‌های عثمانی. این تمدن‌ها این شهر را بدون به جا گذاشتن معماری و سنت‌های فرهنگی‌شان رها نکرده‌اند که می‌توانید هنوز آن‌ها را مشاهده کنید.
آیا می‌دانستید؟
به علاوه تمام بناهای تاریخی این شهر، بزرگ‌ترین رستوران جهان به نام رستوران دروازه دمشق در این شهر بنا شده که با ۶.۰۱۴ صندلی و با ۲۱۵.۲۷۷.۴ فوت (۲۰.۰۰۰ متر مربع) در رکوردهای جهانی گینس به عنوان بزرگ‌ترین رستوران دنیا ثبت شده است.
۹- اقصر، مصر
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به عنوان شهر باستانی تبس (تبای)
جمعیت فعلی: ۱.۳۲۸.۴۲۹ (آخرین سرشماری در سال ۲۰۲۰ میلادی)
مساحت کلی: ۱۶۱ مایل مربع (۴۱۶ کیلومتر مربع)
شهر اقصر یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان و شهر باستانی تبس (تبای) و پایتخت مصر در زمان پادشاهی جدید محسوب می‌شود که حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تاسیس شده بود. این شهر از تجارت کوچک شروع کرد تا اینکه بعدها در زمان اوج خود به مرکز و یکی از ثروتمندترین شهرهای امپراتوری مصری تبدیل شد.
بسیاری از سازه‌ها و خرابه‌های باستانی هنوز در شهر اقصر وجود دارند؛ معابد کارناک و اقصر، یادبودها و مجسمه‌ها و گورستان تبانی که دره شاهان و دره ملکه‌ها را شامل می‌شود. خرابه‌های باستانی تبس (تبای) در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفتند و هزاران گردشگر هر ساله برای تماشای یادبودهای باستانی به این شهر سفر می‌کنند.
آیا می‌دانستید؟
بعد از اینکه شهر اقصر (تبس آن زمان) به دست آشوریان در قرن هفتم قبل از میلاد مسیح غارت شد، از پا افتاد و جهان این شهر را فراموش کرده بود تا اینکه ناپلئون بناپارت در قرن هجدهم به این شهر آمد. تیم‌های باستان‌شناسان شهر اقصر و یافته‌های‌شان را دوباره به شکوه قبل خود برگرداندند.
۸- آتن، یونان
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۳.۷۸۱.۲۷۴ (متر) (آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۲ میلادی)
مساحت کلی: ۱.۱۳۰.۷۸۴ مایل مربع (۲.۹۲۸.۷۱۷ کیلومتر مربع) (متر)
آتن یکی دیگر از مهم‌ترین و کهن‌ترین شهرهای جهان در تمدن غرب شناخته می‌شود که اولین ساکنانش در دوران نوسنگی حدود پایان هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح در آن‌جا ساکن شدند. هرچند این شهر باستانی از همان هزاره اول به شهر پیشروی یونان باستان تبدیل شده بود.
در افسانه‌های یونانی آمده که نام شهر آتن از الهه محافظ، آتنا گرفته شده که برای اهدای درخت زیتون برابر پوزیدون مقابله کرد که نماد صلح و کامیبابی است و به افتخار او نامش را روی شهر گذاشتند.
آن زمانی که به دستاوردهای فرهنگی رسیده بود که بنیان‌های تمدن غرب با آن پایه‌گذاری شد، در قرن پنجمی به اوج شکوفایی خودش رسیده بود. این زمان را همچنین به عنوان عصر طلایی دموکراسی آتن نیز می‌شناسند.
آیا می‌دانستید؟
در کنار تاریخ غنی خود با به خاطر آکروپولیس آتن و صومعه دافنی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.
۷- سوسا، ایران (شوش امروزی در ایران)
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۴۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۷۷.۱۴۸ (آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۶ میلادی)
مساحت کلی: نامشخص
تمدن ایلام در این شهر باستانی سوسا که امروزه به شوش مشهور است، ساکن بودند و شواهدی هم نشان می‌دهد که اولین ساکنانش حدود ۴۲۰۰ هزار سال قبل در این شهر زندگی می‌کردند. در همین شواهد و مدارکی دیده می‌شود که این شهر در سال‌هایی تاسیس شده بود که روستاهای مجاورش مانند چونگا میش متروکه شده بودند که قبل از شوش، مرکز فرهنگی منطقه به حساب آمده است.
از تاریخ این شهر بخواهیم بگوییم این است که به دو دوره تقسیم می‌شود؛ شوش اول، ساکن شدن اولین ساکنان در منطقه؛ شوش دوم، نفوذ فرهنگی اوروک – مردم بین‌النهرین قبل از تمدن سومری‌ها؛ شوش سوم، تبدیل شدن این شهر به مرکز تمدن ایلامی.
آیا می‌دانستید؟
این شهر آن‌قدر قدیمی و کهن است که در بعضی از قدیمی‌ترین سوابق مکتوب سومری تاریخ به آن اشاره می‌شود.
۶- اورشلیم (بیت‌المقدس)
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۴۵۰۰ – ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۹۳۶.۴۲۵ (آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۹ میلادی)
مساحت کلی: ۴۸.۳۲۳ مایل مربع (۱۲۵.۱۵۶ کیلومتر مربع)
اورشلیم (بیت‌المقدس) یک شهر استراتژیکی باستانی است که تمدن‌های مختلفی بر سر آن با یکدیگر می‌جنگیدند که متاسفانه این جنگ‌ها هنوز بین رژیم صهیونیستی‌ها (اسرائیلی‌ها) و فلسطینی‌ها جریان دارد که هر کدام ادعا می‌کنند اورشلیم (بیت‌المقدس) پایتخت و شهر آن‌هاست. جالبی این شهر در این است که سه دین بزرگ و مهم الهی در این شهر باستانی دیده می‌شود؛ یهودیت، اسلام و مسیحیت.
شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که مردم از حداقل هزاره چهارم سال قبل از میلاد مسیح در اورشلیم (بیت‌المقدس) زندگی می‌کردند و اولین سکونتگاه‌های شناخته‌شده دائمی هم در اوایل عصر برنز بین ۳۰۰۰ – ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
با توجه به تاریخ و برجستگی‌های تاریخی این شهر تاریخی و باستانی تخمین زده می‌شود که حداقل ۲ بار نابود، ۲۳ بار محاصره، ۴۴ مرتبه تسخیر و بازپسگیری و ۵۲ مرتبه به آن حمله شده است.
آیا می‌دانستید؟
اورشلیم (بیت‌المقدس) به عنوان مهم‌ترین و برجسته‌ترین شهر مقدس، بیشترین کنیسه را نسبت به سرانه تمام شهرهای جهان دارد.
۵- آرگوس، یونان
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۲۲.۰۸۵ (آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۱ میلادی)
مساحت کلی: ۵۳.۳۴ مایل مریع (۱۳۸.۱۳۸ کیلومتر)
مردم باستان از ۷.۰۰۰ سال گذشته به طور مستمر در شهر آرگوس زندگی می‌کردند و در عصر مقدونی از آن به عنوان سنگر بزرگ استفاده می‌کردند. درضمن، قدرت پلوپس تا ظهور اسپارتان در این شهر قالب بود. دو دولت-شهر برای کنترل پلوپس با یکدیگر مبارزه می‌کردند، منتها برای نبرد با دشمنان مشترک با یکدیگر متحد شدند.
این شهر در حکومت رومیان دوباره برجسته و در دوره بیزانس شکوفا شد. حاکمان یونان می‌خواستند پایتخت را به آرگوس انتقال دهند که در نهایت آتن در سال ۱۸۳۴ میلادی به پایتخت یونان تبدیل شد. اساطیر یونانی زیادی در فضای این شهر باستانی جاری و ساری است که عده‌ای معتقدند این‌جا محل تولد پرسیوس، پسر خدای زئوس بوده است.
آیا می‌دانستید؟
نخستین فعالیت اقتصادی در آرگوس، کشاورزی بود و به خاطر پرورش زیتون، زردآلو و انواع خربزه محلی آرژتیکو (خربزه آرگوس) شناخته می‌شود.
۴- حلب، سوریه
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۱.۸۵ میلیون نفر (تخمین سال ۲۰۱۸ میلادی)
مساحت کلی: ۷۰ مایل مربع (۱۹۰ کیلومتر)
نام شهر حلب در جنگ داخلی سوریه به گوش‌مان خورده بود که این شهر باستان در آن جنگ، با ویرانی‌های گسترده‌ای روبه‌رو شده است. هرچند بخش‌های آسیب‌دیده این شهر هنوز در دست نوسازی است. اما اگر وضعیت و شرایط امروزی‌اش را کنار بگذاریم، با میراث غنی‌اش یک شهر بزرگ باستانی محسوب می‌شود که در سال ۱۹۸۶ میلادی در فهرست میراث فرهنگی یونسکو قرار گرفته است.
هیچ‌کس از قدیمی دقیق این شهر چیزی نمی‌داند، اما به احتمال زیاد از ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در این شهر ساکن شده بودند. از آنجایی که مردم و تمدن‌های مختلفی در این شهر باستانی زندگی می‌کردند، کار حفاری شهر حلب برای باستان‌شناسان سخت بوده است. با این اوصاف، اولین اشاره‌ای که از این شهر شده از الواح ابلا با قدمت ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌آید.
آیا می‌دانستید؟
شهر حلب به خاطر اینکه مرکز تجاری بین دریای مدیترانه و بین‌النهرین (عراق امروزی) بوده، در دنیای باستان برجسته شده است.
۳- پلوودیو، بلغارستان
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۶۰۰۰ – ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۳۴۶.۸۹۳ (آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۸ میلادی)
مساحت کلی: ۳۹.۳۷ مایل مربع (۱۰۱.۹۸ کیلومتر مربع)
اولین ساکنان پلوودیو در دوره نوسنگی حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در این شهر ساکن شده بودند که همین دلیلی می‌شود تا به یکی از کهن‌ترین شهرهای اروپا تبدیل شود. تراسیایی‌ها، مقدونی‌ها، رومی‌ها، بیزانس‌ها، بلغاری‌ها و ترک‌های عثمانی از گروه‌ها و تمدن‌های مختلفی بودند که در طول تاریخ شهر پلوودیو، این شهر را فتح می‌کردند و میراث تاریخی و فرهنگی متفاوت‌شان در آن‌جا به یادگار می‌گذاشتند.
پلوودیو همیشه مرکز مهمی برای ساکنان مختلف خود بوده است؛ شهر یونان و تراکیایی؛ افتخار فیلیپ دوم مقدونی (پدر اسکندر بزرگ مقدونی)؛ مرکز فرهنگی امپراتوری بیزانس؛ پایتخت تراکیه در زمان حکومت رومیان؛ دژ دفاعی بلغاری.
آیا می‌دانستید؟
شهر باستانی پلوودیو بیش از ۲۰۰ مکان باستان شناسی دارد؛ از تئاترهای باستانی گرفته تا بقایای دیوارها و برج‌های قرون‌وسطی و حمام‌ها و مساجد عثمانی.
۲- بیبلوس (ناحیه جبیل)، لبنان
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۸۸۰۰ – ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۱۴۰.۰۰۰
مساحت کلی: ۲ مایل مربع (۵ کیلومتر مربع)
بر اساس تحقیقات باستان‌شناسی، انسان‌ها از دوره نوسنگی بین ۸۸۰۰ – ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در این شهر ساکن بودند. قدیمی‌ترین سکونتگاه‌هایش نیز حدود هزاره چهارم قبل از میلادی در این شهر ساخته شده بود و از اولین ساخت سکونتگاه نیز به طور مستمر مردم در آن‌جا زندگی می‌کردند. در افسانه‌ای هم آمده که کرونوس شهر بیبلوس (ناحیه جبیل) را به عنوان اولین شهر فنقیه ساخته بود که راست و دروغش را از مورخان و باستان‌شناسان باید بپرسید.
این شهر باستانی در دوره مصر باستان به خاطر صادرات سرو و چوب ارزشمند به مصر، به مرکز تجاری بزرگی تبدیل شده بود و ساکنانش آن‌قدر پیشرفت کرده بودند که الفبای فنقیه بیبلوس شکل گرفت و تقریبا تمام کتیبه‌های شناخته‌شده قدیمی نیز از همان دوره زمانی می‌آیند. اولین حفاری این شهر را پیر مونت در سال ۱۹۲۱ میلادی انجام داده بود و در سال ۱۹۸۴ هم در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
آیا می‌دانستید؟
متاسفانه به خاطر تاثیرات منفی جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ میلادی، این شهر از آن جایگاه مقصد گردشگری‌اش نزول کرده است.
۱-اریحا، کرانه باختری
سال تاسیس یا سال سکونت: حدود ۹۶۰۰ – ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح
جمعیت فعلی: ۲۰.۳۰۰ (آخرین سرشماری در سال ۲۰۰۶ میلادی)
مساحت کلی: ۲۲.۶۶۵ مایل مربع (۵۸.۷۰۱ کیلومتر مربع)
با اینکه تاریخ دقیق تاسیس این شهر در هاله‌ای از ابهام است، اما به باور عده‌ای قدیمی‌ترین شهر جهان محسوب می‌شود. شواهدی که از حفاری‌های باستان‌شناسی گسترده‌ای به دست آمده نشان می‌دهد که اولین ساکنان در چیزی حدود بین ۹۶۰۰ – ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد یا حتی زودتر از آن در این شهر زندگی می‌کردند.
دیوار اریحا نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین یافته‌های باستانی این شهر در نظر گرفته می‌شود که با عمر حدود ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد خودش همچنین آن را به عنوان قدیمی‌ترین دیوار شهری جهان می‌شناسند. تمدن‌ها و اقوام مختلفی از انسان‌ها این شهر باستانی را در طول تاریخ پر فراز و نشیبش اشغال کرده بودند و در آن‌جا ساکن می‌شدند. حتی کتاب مقدس از این شهر نام برده است.
امروزه هم این منطقه در کشمکش‌های اسرائیلی-فلسطینی بین رژیم صهیونیستی (اسرائیل) و فلسطینی‌ها دست به دست می‌شود. هرچند که رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۶۷ میلادی این منطقه را به همراه تمام کرانه باختری اشغال کرده است.
آیا می‌دانستید؟
یکی از بزرگ‌ترین دلایلی که برای سکونت انسان‌های در چند هزار سال در این شهر آورده می‌شود، چشمه‌های طبیعی زیادی است که شهر اریحا را در بر گرفته‌اند که از هزاران سال قبل تا به امروز هنوز منبع تازه‌ای از آب را تامین می‌کند.
