تاریخ جهان

دورة امارات جنگاور – خودكشي چوپينگ – شي هوانگ تي چين را وحدت مي‌بخشد – ديوار بزرگ – كتابسوزان – شكست شي هوانگ تي بايد گفت كه كنفوسيوس، ناشاد جان داد، زيرا فيلسوفان دوستدار وحدتند، و ملتي كه، مطابق انتظار كنفوسيوس،‌ مي‌بايست در زير لواي…

بازگشت به طبيعت- جامعة بيحكومت- راه طبيعت- حدود عقل- تكامل انسان- تكمه‌ساز- نفوذ فلسفة چين در اروپا با اينهمه، آيين «بازگشت به طبيعت» بآساني از رواج نيفتاد، و در آن عصر هم، مانند اعصار ديگر، مبلغاني يافت؛ هوادار بزرگ آن تصادفاً…

طبع شرير انساني- ضرورت قانون در فلسفة منسيوس ضعفهاي بسيار وجود داشت، و معاصرانش آنها را با سرور سبعانه‌اي رجوع شود به بند 3 از قسمت I فصل بيست و پنجم. آشكار ساختند. آيا انسانها طبعاً خوبند و تنها به وسيلة مؤسسات اجتماعي بد دچار…

يك مادر نمونه- فيلسوف درميان شاهان- آيا انسانها طبعاً نيكوكارند؟ – يگانه خراج- منسيوس و كمونيستها- سودجويي – حق انقلاب منسيوس كه در سالنامه‌هاي فلسفة چين، از لحاظ شهرت، پس از كنفوسيوس قرار دارد، از خانوادة كهنسال مانگ بود و، به فرمان…

يك جبري لذت‌جو- بحث شر در بحبوحة اين كشاكش، نظرية ديگري در ميان چينيان رواج فراوان يافت. يانگ‌چو، كه دربارة او جز از زبان دشمنانش خبري به ما نرسيده است، با بياني متناقض، اعلام داشت كه حيات پر از رنج است و هدف اصلي آن، لذت. خدا و عقبي…

منطقي و مسيحي و صلح‌دوست قديم منسيوس، دشمن موتي، مي‌گويد: «موتي همة مردم را دوست مي‌داشت و با شادي همة وجودش را از سر تا پا براي خير انسان به رنج مي‌انداخت.» مانند كنفوسيوس، اهل لو بود و اندكي پس از مرگ آن خردمند شهرت يافت. فلسفة…

پس از كنفوسيوس، مدت دو قرن جدالهاي پرشور و بدعتهاي كفرآميز درگرفت. مرداني مانند هوي تزه و كونگ سون‌لونگ كه لذات فلسفه را كشف كرده بودند، منطق را به بازي گرفتند و انبوهي پارادوكس (قضية شگرف)، كه در تنوع و دقت به پاي براهين زنون يوناني…

دانشمندان كنفوسيوس‌گراي- غلبة آنان  بر قانون‌گرايان- نواقص آيين كنفوسيوس- ارزش آنان در زمان ما موفقيت كنفوسيوس، با آنكه بعد از مرگ او ظاهر شد، كامل بود. فلسفة او صورتي عملي و سياسي داشت، ولي پس از او كسي درصدد تحقق و اعمال آن برنيامد.…

حق حاكميت مردم- حكومت از روي سرمشق- عدم تمركز ثروت- موسيقي و آداب- سوسياليسم و انقلاب به نظر كنفوسيوس، هيچ كس، جز مرداني اين گونه، نمي‌تواند نظام خانواده را باز گرداند و دولت را به راه صلاح اندازد. جامعه بر فرمان بردن كودكان از پدران و…

تصويري ديگر از خردمند – عناصر شخصيت – قانون زرين بنابر اين، خرد در خانه آغاز مي‌شود،‌ و بنياد جامعه فردي است منظم در خانواده‌اي منظم. كنفوسيوس با گوته همداستان است كه تكامل نفس بنياد تكامل جامعه است. چون تسه‌لو پرسيد كه «انسان برتر…

پاره‌اي از منطق – فيلسوف و كودكان ولگرد – دستور خرد رواست كه فلسفة كنفوسيوس را دادگرانه مورد داوري قرار دهيم. اين فلسفه – هر چه در پايان بند بعدي همين فصل ذكر شده‌اند. باشد – بيش از شعر عهد جواني به خرد مقرون است، و ما، چون پا به…

پنج اثر كه به دست كنفوسيوس نوشته يا تدوين شده، براي ما به جا مانده است. اين پنج اثر را در چين «پنج چينگ» يا پنج كتاب شرعي مي‌خوانند. كنفوسيوس در ابتدا «لي‌چي» يا «آدابنامه» را، كه مراسم ديرين معاشرت را در بر داشت و به نظر او براي ساختن…

ولادت و جواني- شاگردان و روشها- سيما و منش- زن و ببر- تعريف حكومت خوب- كنفوسيوس براريكه قدرت- سالهاي سرگرداني- تسلاي دوره پيري كونگ چي‌يو، كه شاگردانش او را كونگ فوتزه، يعني «كونگ استاد» مي‌خواندند، به سال 551ق‌م، در چوفو، واقع در امارات…

لائوتزه- تائو- نظر لائوتزه درباره روشنفكران- سخافت قوانين- مدينه فاضله روسو و اخلاق مسيحي- تصوير يك خردمند- ملاقات لائوتزه و كنفوسيوس لائوتزه، كه بزرگترين فيلسوف پيش از كنفوسيوس است، از تنگشي عاقلتر بود. وي به حكمت سكوت وقوف داشت و عمر…

«كتاب تحولات»- «يانگ» و «يين» - عصر روشنفكري چين – تنگ شي يا سقراط چين محصول بارز اين دوره فلسفه است. در همة اعصار كنجكاوي ما انسانها از دانش و امكانات ما پيشي گرفته است، و آرمانهاي ما براي رفتار انساني راهي نپيمودني برگزيده- اين هم از…