مرور رده

تاریخ ایران پس از اسلام

بررسی متون تاریخی فارسی از دوره دوم غزنویان و دوره سلجوقیان تا حمله مغول

کتب تاریخی که در این دوره به نگارش درآمده بیش از پیش و مفصّل تر از گذشته است و به لحاظ اینکه تاریخ نگاران به منابع زیاد و از جمله منابع عربی زبان دسترسی داشتند، تواریخ مستند نوشته شده است. در این دوره، علاوه بر تاریخ عمومی، تواریخی که…

مرز ایران قبل از اسلام

در زمان عباسیان وسعت ممالک اسلامی به منتهی درجه رسید و گر چه در پاره ای از این ممالک وسیع، حکمرانان مختلفی مانند: طاهریان، ساسانیان، غالبیان، خانواده طولون و امویان حکومت داشتند، ولی همه آنها (به استثنای امویان) اسماً خود را تابع خلیفه…

تمدن جدید در ایران، مدیونِ الگوی نوسازی امیرکبیر

سفرنامه خسرومیرزا حاصل سفر هیات ایرانی به سرپرستی خسرو میرزا - پسر عباس میرزا - برای عذرخواهی از قتل گریبایدوف به روسیه است که توسط میرزا مصطفی افشار «محرّر» میرزا مسعود انصاری نگاشته شده است. این سفرنامه، صرفا بازتاب…

احمدشاه رفت لاغر بشود، مُرد!

توجه به تناسب‌اندام و نقش آن در سلامت جسم، یکی از مواردی است که از دیرباز موردتوجه افراد و طبقات مختلف در سراسر جهان و از جمله در ایران بوده است. نکته جالب این‌جاست که گاه موضوع لاغر شدن با انتقادات جدی روبه‌رو می‌شد و…

‏اولین صدای ضبط شده تاریخ ایران

در این ویدئو، اولین صدای ضبط شده در تاریخ ایران را می‌شنوید. این صدا، صحبت‌های مظفرالدین‌شاه قاجار خطاب به اتابک اعظم است، که در سال ۱۲۸۴ ضبط شده است. میرزا علی‌اصغر خان اتابک، ملقب به امین‌السلطان، صدراعظم ۳…

تاریخ نگاری در ایران

کتیبه های بازمانده و آثار به دست آمده، از توجه حاکمان و اندیشمندان به ضبط وقایع تاریخی در ایران خبر می دهد. هرچند اطلاعات ما از این دوره اندک است اما آنچه که باقی مانده و به دست ما رسیده بخشی از تاریخ نیاکان ما را روشن می‌سازد.

مهم ترین ارکان اقتصادی ایران در دوره صفویه

در ساختار اقتصادی دوره صفویه، کشاورزی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کرد و دیگر فعالیت‌های اقتصادی در مرتبه بعد قرار داشتند. اهمیت توجه به این بخش به این دلیل است که بخش مهمی از صادرات ایران عصر صفوی به طور مستقیم و یا غیر مستقیم با کشاورزی در…

انقلاب سیاسی – شورشها

در سیر حاکمیت اعراب در ایران در قرن اول هجری، باید دو مرحله را از یکدیگر متمایز ساخت. دوره حاکمیت خلفای راشدین و دوره حکومت بنی امیه. در دوره خلفای راشدین، فشار جزیه و خراج کمرشکن نبود و تقریباً کمتر یا برابر همان مقداری بود که عمال دولت…

اوضاع اقتصادی ایران از ورود اسلام تا پایان حکومت علویان طبرستان

هم اینکه در زمان عمر، ممالک ایران و روم گشوده شد و کشور اسلامی توسعه ‌یافت، درآمد زیاد شد. برای تنظیم امور مالی، دفاتری تعیین کرد که در آن واردات ثبت می‌شد.پس از ظهور اسلام، فتح سواد و ایران موجب شد که اولاً، اراضی زیادی که روزگاری یکی از…

بررسی متون تاریخی فارسی بعد از اسلام تا دوره سلجوقیان

استقلال نسبی ادب فارسی از ادبیّات عرب از سده سوم هجری قمری به بعد و با استقبالی که بزرگان آل سامان از شعر و شعرا کردند و به تبع آن مولفان کتاب‌های علمی مترجمان و مورخان را نیز مورد توجه قرار دادند، سده چهارم و اوایل سده پنجم ه.ق را می‌توان…

نحوه استقرار اعراب مسلمان در ایران

در فاصله چهار سال، تقریباً کشور ایران ده شاهنشاه دید. در آستانه حمله اعراب مسلمان به ایران نظام سیاسی - اجتماعی ساسانی هر آن در معرض سقوط و متلاشی شدن بود. آغاز حملات اعراب مسلمان به مرزهای ایران در دوره خلافت ابوبکر (۱۳ - ۱۱ هـ-ق) بود که…

نظام اداری و سیاسی ایران در دو قرن اول هجری

پس از انقراض دولت ساسانیان در ایران، اعراب خود را با یک تمدن کهنسال و ریشه دار رو به رو دیدند و از آن استفاده فراوانی بردند. تشکیلات اداری منسجم و منظم این که از عصر ساسانی در ایران باقی مانده بود می توانست به سرعت در اداره و نظم سرزمین…

دوران تیموریان در ایران چگونه سپری شد؟

تیمور از میان طایفه ای از مغولان ترک مآب شده به نام برلاس برخاست. این طایفه در سرزمین‌های تحت تصرف الوس جغتای چادرنشینی می کردند. مقارن با انحطاط قدرت ایلخانان در ایران الوس جغتای نیز دچار بحران های شدید سیاسی و اجتماعی شده بود. مغولانی که…