مرور رده
تاریخ قاجار
سلسله قاجاریه از سال (1174 تا 1304) بر ایران به مدت صدوسی سال حکومت کردند . نخستین پادشاه قاجاریان آقا محمد خان قاجار بود که تهران را ه عنوان پایتخت برگزید . آخرین پادشاه قاجار ، احمد شاه قاجار بود که در سال 1304 برکنار و رضا شاه پهلوی به پادشاهی رسید .
شاه تپلی که همیشه بی‌پول بود و در ایتالیا مُرد
محمدعلی شاه که پیش از سلطنت محمدعلی میرزا بود، کلا شاه ناجوری بود! برخلاف پدرش اصلاً مشروطیت را قبول نداشت و شاید هم گمان می‌کرد پدرش بی‌عرضه بوده که مردم را در کار مملکت مشارکت داده و می‌خواست اشتباه پدرش را جبران کند. برای‌همین از همان…
نسبت مورخان و خط نستعلیق
شادروان همیشه زنده، محمدرضا شجریان در کتاب راز مانا که گفت‌وگویی همدلانه درباره هنر موسیقی و مسائل حاشیه آن است به صراحت و فراست گفته بود: مشکل‌ترین هنرها خط نستعلیق است. این گفتار برای استاد شجریان که در قله موسیقی ایرانی بود؛ اما در عین…
بازرگانان؛ قدرتمندترین طبقه عصر قاجار
در دوره قاجاریه بازرگانان قدرتمندترین طبقه شهری بودند. آنان در خرید و فروش محصولات کشاورزی، صنایع دستی و فرآورده‌های ایلی در سراسر ایران و در بازارهای خارجی دست داشتند.
«به‌رغم موقعیت مستحکمی که تاجران در جامعه شهری داشتند، میان…
تجارت قالیِ جوهری در عصر قاجار
رنگ‌های جوهری به هرگونه رنگ‌های شیمیائی و مصنوعی که در ترکیب آن‌ها عناصر و مواد متغیر و غیرثابت (رنگ‌دهنده)، چون «آنیلین» و «الیزارین» وجود دارد گویند. قالی‌های جوهری از دوران میانی حکومت قاجاریه و با پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار آغاز و…
آمار پاتوق‌های تهران در عصر قاجار
معنی لغوی «توق» یا «توغ» عبارت است از: عَلَم و رایت بزرگی که در ایام عزاداری سکنه بعضی محله‌ها در برخی از شهر‌ها آن را حرکت دهند و آن از امتیازات محلات مزبور محسوب شود. نیز درباره پاتوغ یا پاتوق که در واقع کوچک شده پای توغ است در فرهنگ…
شاهی که از بانک قرض می‌گرفت تا عیش و نوش کند/ نزول‌‌خواری بانکی در ۱۲۰ سال قبل
در سال ۱۲۸۹ قمری «بارون جولیوس دو رویتر» که می‌دانست ناصرالدین قاجار دلش سفر فرنگ می‌خواهد مبلغ ۵۰ هزار لیره انگلستان به صدراعظم ایران رشوه داد و ۵۰ هزار لیره دیگر به اطرافیان صدراعظم و ۴۰ هزار لیره هم ودیعه داد به شاه قاجار و قول داد که…
۵ ویژگی مدیریتی میرزاتقی‌خان که ۳۶ ماه خدمت او را به دوره‌ای طلایی در تاریخ ایران تبدیل کرد
امروز مصادف است با یکی از غم‌انگیزترین روزهای تاریخ ایران؛ روزی که صدای یکی از فرزندان شریف این مرز و بوم که در حیات مبارکش جز برای اعتلای وطن نکوشید، در غربت حمام‌فین کاشان و با تیغ استعمار، استحمار و استبداد، خاموش شد.
…
دوره اَکابِر، سخت‌تر از دانشگاه!
برخی از بزرگوارانی که زحمت کشیده و تاریخ آموزش و پرورش بزرگ‌سالان را در ایران نوشته‌اند، اعتقاد دارند که آغاز تأسیس مدارس نوین بزرگ‌سالان در ایران، با تصویب قانون «اعتبار برای تشکیل مدارس ابتدایی و تعلیمات عمومی»، مصوب اردیبهشت‌ماه سال…
صرافان قاجاری؛ بازندگان رقابت با بانک
عده‌ای از صراف‌ها با تشکیل شرکتی، مانند شرکت اتحادیه، سعی کردند با بانک رقابت کنند. البته بانک سرمایه و قدرت بیشتری داشت و به‌طور کلی آن شرکت‌ها چندان دوامی نیاوردند.
اشکال صراف‌ها تنها رقابت با بانک نبود، بلکه نوسانات بازار داخلی که…
ماجرای اولین حمام دوش‌دار در تهران
در گذشته که هنوز «آپارتمان» در ایران رایج نشده بود، در خانه‌ها (جز معدود خانه‌های رجال) حمام نبود و مردم از حمام‌عمومی استفاده می‌کردند.
آن روزگار در تمامی شهر‌های ایران از جمله تهران حمام‌عمومی وجود داشت و اهالی محل به نوبت جنسیت از…
گزارش فرانسیس فوربز از تهرانِ احمدشاهی
فرانسیس فوربز (Forbes Francis) سرگرد ارتش انگلیس، در دوران سلطنت احمد شاه در سال ١٩١٩ م. / ١٢٩٨ خ. در ماموریتی از سوی ارتش کشورش در ایران بود که در باشگاه شبانه‌ای در تهران با سردار اکرم همدانی آشنا شد.
پس از مدتی آمد و شد، میانشان…
شاهزادگان قاجار- مذهب و تشکیل فرقه بهاییت
اعضا و شاهزادگان حکومت قاجار
به اعتقاد کرزن در سال های پایانی سلطنت ناصرالدین شاه، شش نفر بیشترین نفوذ را در این نظام داشتند. مظفرالدین شاه، وارث بعدی سلطنت که بر اساس سنت رایج، ولایت استراتژیک و حیاتی آذربایجان را در اختیار داشت؛ ظل…
بهداشت و درمان ایرانی با دیپلماسی امیرکبیر
یکی از مهم‌ترین راه‌های نفوذ دولت‌های استعماری در کشور‌های استعمارزده، سوءاستفاده از نیاز‌های درمانی مردم این کشورهاست. طی چندسده اخیر، بسیاری از گروه‌های میسیونر مسیحی که کار اصلی آن‌ها، تبلیغ مسیحیت در جوامع اسلامی بود، با استفاده از…
افزایش قیمت‌ها و شورش‌ها در تاریخ معاصر ایران
افزایش قیمت‌ها و گرانی‌ها با شورش‌ها در تاریخ معاصر ایران پیوند ناگسستنی دارد. ماجرای گرانی قند در دوره قاجار که باعث به فلک بسته شدن تجار قند در تهران از سوی «میرزا احمد علاء‌الدوله» والی تهران که با نظر «عبدالمجید میرزا عین‌الدوله»…
از رضاخان تا رضاشاه
ریشه‌های کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ ش را، که سبب شد حکومت پهلوی قدرت را در اختیار بگیرد، باید در خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی اول و سرخوردگی جبهه ی مخالف استبداد در ایران به دلیل روند معکوس انقلاب مشروطیت جستجو کرد. به فاصله ی کوتاهی از تاجگذاری…