آخرین فرمانروای آصف‌جاهی و کتیبۀ پارسی غارهای آجانتا در هند
معمولاً از سالهای ۱۸۳۷و ۱۸۵۷م. به عنوان سالهایی یاد می‌شود که زبان انگلیسی جایگزین زبان پارسی در شبه قارۀ هند شد. پس از سال ۱۸۵۷م. و نخستین مبارزۀ هندیها علیه استعمار بریتانیا، زبان انگلیسی جایگزین زبان پارسی شد.
نویسنده : حمیدرضا سروری
معمولاً از سالهای ۱۸۳۷و ۱۸۵۷م. به عنوان سالهایی یاد می‌شود که زبان انگلیسی جایگزین زبان پارسی در شبه قارۀ هند شد. پس از سال ۱۸۵۷م. و نخستین مبارزۀ هندیها علیه استعمار بریتانیا، زبان انگلیسی جایگزین زبان پارسی شد.
سالها طول کشید که این جایگزینی جا بیفتد و تا سالها پس از آن، زبان پارسی هنوز مورد استفاده قرار می‌گرفت و هرچند که مرنگتر شده بود ولی هنوز به کار می‌رفت.
نمونۀ این موضوع نیز کتیبه‌ای است از سال۱۹۳۷م. که به هنگام دورۀ فرمانروایی میرعثمان علی‌خان(۱۹۴۸-۱۹۱۱م). در ورودی مجموعۀ شکوهمند و ثبت جهانی غارهای آجانتا(Ajanta Caves) جای گرفته است. میرعثمان علی‌خان آخرین فرمانروای دودمان آصف‌جاهی(نظام حیدرآباد)،(۱۹۴۸-۱۷۳۴). بود که بر ناحیۀ گسترده‌ای در دکن فرمانروایی می‌کردند. این دودمان پس از استقلال هند از بریتانیافروپاشید.
جایگاه زبان پارسی بین این دودمان را می‌توان از این کتیبۀ متأخر فهمید. سنگ‌نبشتۀ پارسی به وسیلۀ عالی‌جناب نواب سرحیدر نواز جنگ بهادر صدراعظم دودمان آصف‌جاهی، نوشته و نصب شده است.
النور
در سنه۱۳۵۶هجری مطابق۱۹۳۶عیسوی عالی‌جناب نواب سرحیدر نواز جنگ بهادر پی- سی- دی سی ال(آکسن) صدراعظم دولت آصفیه این درخت را برای آسایش خلق بیادگار تنویر مهاتما گوتم بوده(بودا) بنشاند.
قطعه تاریخ
بزیر سایۀ آن آرمید خلق خدا – درخت علم که حیدر نواز جنگ بکاشت
وزیر آصف هفتم یگانه دوران – که در کیاست و دین پروری نظیر نداشت.
مخبری که به تأئید عقل خیراندیش – پی رفاه خلایق دقیقه نگزاشت.
مدبری که برای رزین و عزم درست – لوای نظم و نسق را بلندتر افراشت.
نشاند نخل که زیرش مهاتما گوتم – بدید نور حقیقت تجلیش پنداشت.
روان روشن بدها(بودا) به خامه محوی – درخت جلوه حق ۱۳۵۶- سال این عمل بنگاشت.
مسلم است حیات ابد پی آن کس – که کرد کار نیکوئی و نام نیک گزاشت.
زیر این کتیبه هم به زبان انگلیسی خلاصه‌ای از اقدام نواز جنگ بهادر نبشته شده است.
